KAÇ TANE FAZLA?
DERS : Matematik
ÖĞRENME ALANI : Sayılar
ALT ÖĞRN. ALANI : Doğal Sayılar
BECERİLER : Akıl yürütme, ilişkilendirme, iletişim
KAZANIMLAR : Nesne gruplarını azlık ve çokluklarına göre karşılaştırır.
Miktarları 20’den az ve aynı tür nesnelerden oluşan iki gruptaki
nesneleri bire bir eşler; grupların nesne sayılarını karşılaştırır.ARAÇ ve GEREÇLER : Birim küpler, fasulyeler, renkli kalemler, kitaplar vb
ÖĞRETME VE ÖĞRENME SÜRECİ
1. Resimdeki erkek ve kız öğrencilerin sayısının karşılaştırılması istenir. Erkek ve kız öğrencilerden hangisinin sayısının daha çok olduğu tahmin ettirilir. Tahmin sayarak değil sezgiye dayalı olarak yaptırılır.
2. İki gruptaki toplam öğrenci sayılarını tahminen karşılaştırmaları istenerek:
· Birinci grup ikinci gruptan fazladır, azdır,
· Birinci grup ikinci gruptan çoktur, azdır
gibi cümlelerle tahmini karşılaştırma sonuçları ifade ettirilir.
3. Onluk kartlar dağıtılır. Öğrencilerden birim küpleri, düğmeleri veya fasulyeleri masa üstüne çıkarması istenir.
4. Öğrenci onluk kart üstüne kendisinin belirleyeceği miktarda birim küp, düğme, fasulye vb. yerleştirir. Daha sonra kart üzerine aynı nesneden bir miktar yerleştirir. Sonra kartlar yan yana getirerek karşılaştırır. Karşılaştırma sonucunu önce sezgiye dayalı sözlü olarak ifade etmesi istenir. Daha sonra nesneleri sayması ve sayıları karşılaştırması istenir. Burada, gruplandırılacak nesnelerin aynı türden olmasına dikkat ettirilir. Örneğin; bir grup fasulye, birim küp bilye, düğme vb.
Karşılaştırma sonucu:
· Bu nesneler diğerlerindenden çoktur veya fazladır,
· Bu nesneler diğerlerindenden çoktur azdır veya eksiktir,
· Bu nesneler diğerleriyle aynıdır veya eşittir
gibi cümlelerle ifade ettirilir.
5. Öğrenciden, onluk kart üstüne yerleştirdiği nesneleri sayarak karşılaştırması istenir.
Bu karşılaştırma sonucu:
· 5 fasulye, birim küp, düğme; 3 fasulyeden, birim küpten, düğmeden çoktur, fazladır,
· 3 fasulye, birim küp, düğme; 5 fasulyeden, birim küpten, düğmeden azdır, eksiktir
gibi cümleler kurdurularak ifade ettirilir.
Bu etkinliklerin sonucunda öğretmen öğrencileri;
· 5 fasulye, 3 fasulyeden çok ise; 5 sayısı 3 sayısından büyüktür,
· 3 fasulye, 5 fasulyeden az ise; 3 sayısı 5 sayısından küçüktür,
· Fasulyelerin sayısı aynı ise; 5 sayısı 5 sayısına eşittir
sonuçlarına ulaştırır.
6. Çalışma yaprakları dağıtılır.
7. Etkinliğin sonucuna göre değerlendirme yapılır.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
1. Masadaki nesneleri sayınız ve sayılarını belirtiniz
2. Nesneleri bire bir eşleyerek:
· Hangi nesne grubunun fazla olduğunu belirtiniz.
· Hangi nesne grubunun az olduğunu belirtiniz.
· Fazla olan nesne grubunun kaç tane fazla olduğunu belirtiniz.
· Az olan nesne grubunun kaç tane az olduğunu belirtiniz.
· Büyük olan sayıyı belirtiniz.
· Küçük olan sayıyı belirtiniz.
GÖZLEM FORMU
Öğrencinin adı ve soyadı: .............................................. Sınıfı: ..................
Yönerge: Aşağıdaki her bir ölçütün gerçekleşme düzeyini belirleyerek öğrencileri değerlendiriniz.
Puanlama şekli: 1: Hayır 2: Kısmen 3: Evet
Sorular
Hayır
Kısmen
Evet
1
2
3
1. Çalışma yaprağındaki yönergede belirtilen miktarda nesne resmini kart üzerine çizdi ve boyadı mı?
2. Nesnelerin sayısını söyleyebildi mi?
3. Karşılaştırma sonucunu ifade edebildi mi?
4. Nesne sayılarını karşılaştırıp sayılar arasındaki ilişkiyi büyük, küçük, eşit kelimeleriyle ifade edebildi mi?
5. ...
HANGİSİ ÇOK?
Öğrencinin Adı, Soyadı :
Alt Öğrenme Alanı : Doğal Sayılar
Araç ve Gereçler : Renkli boya kalemleri
Balonları saymadan hangi renkteki balonların çok olduğunu söyleyiniz.
Tablodaki kutulara balon sayısı kadar balon çizip boyayınız.
Mavi Balonlar
Sarı Balonlar
Mavi Balonlar
Sarı Balonlar
2. Mavi balonlar kaç tanedir? Rakamla yazınız. …
3. Sarı balonlar kaç tanedir? Rakamla yazınız. …
4. Hangi renkteki balonlar çoktur? Boyayınız. …
5. Hangi renkteki balonlar azdır? Boyayınız. …
6. Mavi ve sarı balonların sayılarının eşit olabilmesi için kaç kutu daha boyamanız gerekir?
SIRASI NE?
DERS : Matematik
ÖĞRENME ALANI : Sayılar
ALT ÖĞRENME ALANI : Doğal Sayılar
BECERİLER : Akıl yürütme, ilişkilendirme, iletişim
KAZANIMLAR : Sıra bildiren ilk on sayıyı kullanır.
ARAÇ ve GEREÇLER : Sıra sayılarını gösteren kartlar.
ÖĞRETME VE ÖĞRENME SÜRECİ
Aşağıdaki gibi cümleler okunarak sıra sayılarının kullanıldığı yerlere dikkat çekilir. Öğrencilerden de benzer cümleler kurmaları istenir.
· Orhan dokuzuncu katta oturuyor.
· Bu yıl kaçıncı sınıfta okuyoruz?
· Üçüncü vagonda seyahat ettik?
· Berke, bu yıl altıncı doğum gününü kutlamış.
· Geçen yıl üçüncü kez Antalya’ya tatile gittik.
· Ablam, yedinci sınıfa geçti.
· Bu gün dördüncü derste spor salonunda beden eğitimi dersi yapacağız.
· Okul müdürümüzün odası ikinci kattadır.
“Bu ekleri nasıl yazabiliriz?” sorusu sorularak kısa bir tartışma yapmalarına fırsat verilir. Öğretmen hazırlamış olduğu kartları gösterir ve yüksek sesle okuyarak cümlelerde geçen sayıların sonuna eklenen; “.”, “…ncı”, “…inci”, “…uncu” vb gibi ifadelere vurgu yapar.
MADALYALAR
1. YARIŞMACI: ALTIN
2. YARIŞMACI: GÜMÜŞ
3. YARIŞMACI: BRONZ
DÖRDÜNCÜ ALTINCI YEDİNCİ
CADDE KAT VAGON
Rakamların sağındaki noktaya dikkat çekilerek sıra sayıların yazarken rakamların sağına bir nokta konduğu belirtilir. 1’den 10’a kadar olan sıra sayılarını okutulur ve defterlere yazdırılır
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
1. Sıra sayılarını kullanarak cümleler kurunuz.
2. 10’a kadar olan sıra sayılarını rakamla yazınız ve okuyunuz.
3. Sıra sayılarının kullanıldığı yerleri belirtiniz.
SIRASI NE?
Adı ve Soyadı :
Alt Öğrenme Alanı : Doğal Sayılar
Araç ve Gereçler : Renkli kalemler
Trenin vagonlarının sıralarını belirten sayıları vagonların üstüne yazınız
.................................................................
1. Resimde, atletlerin yarışı kaçıncı olarak bitirdiklerini kutucuklara yazınız ve aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
BİTİŞ
a. Mavi formalı atlet kaçıncı sıradadır? …
b. Sarı formalı atlet kaçıncı sıradadır? …
c. Pembe formalı atlet kaçıncı sıradadır? …
d. Kırmızı formalı atlet kaçıncı sıradadır? …
e. Yarışmada siz birinci olsaydınız neler hissederdiniz? Açıklayınız.
f. Yarışmalarda başarılı olabilmek için neler yapmalıyız? Açıklayınız.
g. Atatürk’ün sporcular için söylemiş olduğu özlü sözü araştırınız.
NEREDE? DERS : Matematik
ÖĞRENME ALANI : Geometri
ALT ÖĞRENME ALANI : Uzamsal (Durum-Yer, Doğrultu-Yön) İlişkiler
BECERİLER : Akıl yürütme, ilişkilendirme, iletişim
KAZANIMLAR : Uzamsal ilişkileri ifade etmek için uygun terimleri kullanır.
ARAÇ ve GEREÇLER : Resimler, krokiler, şemalar, planlar vb.
ÖĞRETME VE ÖĞRENME SÜRECİ1. Nesnelerin veya varlıkların bulundukları yerleri tarif etmek veya belirtmek için hangi sözcükleri kullanarak cümleler kurduğumuzu belirlemeye dönük çalışmalar yaptırılır. Bu amaçla;
· Okulunuz nerededir? Okulunuza nasıl bir yol izleyerek geliyorsunuz? Okulunuzun bulunduğu yerde neler var?
· Evinizin bulunduğu yer nerededir? Nasıl bir yol izleyerek gidilir? Nasıl bir yerdedir?
· Sınıfınıza nerelerden geçerek giriyorsunuz?
· Rehberlik odası öğretmenler odasının neresindedir?
gibi sorularla yer-durum ve doğrultu-yön belirten sözcükler ortaya çıkarılır.
Çalışma yaprakları dağıtılarak etkinlikleri gerçekleştirmeleri sağlanır ve öğrenciler değerlendirilir
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
1. Yaşadığınız yerdeki tarihî, turistik veya özelliği olan yere nasıl gidilebileceğini uygun cümlelerle tarif ediniz.
2. Yapılan etkinlik konusu ile ilgili kısa bir öykü yazınız.
AYNI ORTAMDA BULUNUYOR AMA NEREDE?
Adı ve Soyadı :
No :
Alt Öğrenme Alanı : Uzamsal (Durum-Yer, Doğrultu-Yön) İlişkiler
Araç ve Gereçler : Resimler, krokiler, şemalar, planlar vb.
1. Resmi inceleyerek varlıkların bulundukları yerleri ve birbirlerine göre konumlarını belirleyerek anlatınız
NE TARAFA GİDERSEM BULURUM?
Adı ve Soyadı :
No :
Alt Öğrenme Alanı : Uzamsal (Durum-Yer, Doğrultu-Yön) İlişkiler
Araç ve Gereçler : Resimler, krokiler, şemalar, planlar vb.
1. Aşağıdaki ev planını inceleyerek;
· Planda evin giriş kapısına göre evin bölümlerinin bulunduğu yerleri belirtiniz.
· Planda evin bölümlerinin birbirine göre durumlarını belirtiniz.
· Evinizin bölümlerini bu plan üzerinde gösterebilir misiniz?
ÖRÜNTÜ OLUŞTURALIM
DERS : Matematik
SINIF : 1
ÖĞRENME ALANI : Geometri
ALT ÖĞRENME ALANI : Örüntü ve Süslemeler
BECERİLER : Akıl yürütme, ilişkilendirme, iletişim, problem çözme
KAZANIMLAR : Bir örüntüdeki ilişkiyi belirler.
Bir örüntüde eksik bırakılan ögeleri belirleyerek tamamlar.ARAÇ ve GEREÇLER : Resimler, nesneler, şekiller, modeller
ÖĞRETME VE ÖĞRENME SÜRECİ
1. Trafik lambalarındaki kırmızı, sarı, yeşil renklerin sırayla yanıp sönmesi, bir gün içinde okulda yapılan düzenli etkinlikler, mevsimlerin oluşumu, halk oyunlarında ve beden eğitimi dersinde yapılan tekrarlı hareketler, bir müzik parçasındaki ritim, belli motiflerle bir kazağın örülmesi vb. belirli bir düzen içinde meydana gelen olaylar ve oluşumlar üzerinde tartışma yaptırılarak örüntü kavramı fark ettirilir.
2. Öğrencilere basit hareket tekrarlarını içeren “Otur-Kalk”, “Otur-Kalk-Otur”, “Eller Havada, Sağda, Solda, Önde, Birbirine Vur.” vb. oyunlar oynattırılır. Kendilerinden de benzeri bir oyunun hareketlerini düzenlemeleri, bu düzeni anlatmaları ve arkadaşlarına oynatmaları istenir. Bu oyunlardaki hareketler öğrencilere hoş gelecek anahtar kelimeleri söyleyerek, kartondan kesilmiş renkli sembolleri göstererek ve müzikteki ritimden yararlanarak yaptırılabilir. Böylece örüntü, sözlü, sembolik ve harekete dayalı olarak yaşatılır.
3. Her bir öğrenci veya öğrenci grubuna elde bulunan somut malzemelerden uygun olanları ile örüntüye konu olan olaylardaki ögelerin temsili yaptırılır. Ögelerin birbiri ile ilişkileri dikkate alınarak örüntünün somut modeli oluşturulur. Öğrencilerden kesilip hazırlanmış boş geometrik şekilleri üç farklı renkli boyayla boyayarak aşağıdaki gibi örüntüler oluşturulmaları istenir.
.......................................
1. Çalışma yaprakları dağıtılır ve bir örüntüde verilmeyen ögeleri belirleme ile ilgili etkinlikler gerçekleştirilerek değerlendirmeler yapılır.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Hangi olay veya olgular bir düzen içinde meydana gelir? İşaretleyiniz
· Mevsimler........................................
· Yoldan geçen arabalar.....................
· Haftanın günleri................................
· Yan yana duran binaların renkleri....
· Bir günlük dersler.............................
· Bir kolyede dizili boncuklar...............
Aşağıdakilerden hangileri örüntüdür? Neden?
İLİŞKİYİ FARK ETTİN Mİ?
Adı ve Soyadı :
No :
Alt Öğrenme Alanı : Uzamsal (Durum-Yer, Doğrultu-Yön) İlişkiler
Araç ve Gereçler : Resimler, krokiler, şemalar, planlar vb.
Aşağıdaki örüntüyü inceleyerek şekiller arasındaki ilişkiyi belirtiniz. Boş bırakılan yere gelmesi gereken şekli belirleyerek işaretleyiniz
Aşağıdaki örüntüde verilmeyen şekilleri belirleyerek işaretleyiniz
.. ...... ................
UZUN MU KISA MI?
DERS : Matematik
SINIF : 1
ÖĞRENME ALANI : Ölçme
ALT ÖĞRENME ALANI : Uzunlukları Ölçme
BECERİLER : Akıl yürütme, ilişkilendirme, iletişim
KAZANIMLAR : Nesneleri uzunlukları yönünden karşılaştırarak ilişkilerini belirtir. ARAÇ ve GEREÇLER : Nesneler, modeller, kalemler, öğrenciler vb.
ÖĞRETME VE ÖĞRENME SÜRECİ
1. Öğrencilerden kalemliklerindeki kalemlerin, çantalarındaki defterlerinin ve kitapların, arkadaşlarının boy uzunluklarını ile kendi boyunun uzunluğunu tahmin edip düşüncelerini;
· Benim boyum daha uzun,
· Kırmızı kalemim kurşun kalemimden daha kısa,
· En uzun boylu erkek öğrenci Can’dır,
· Hikâye kitabım boyu en kısa kitabımdır
gibi cümlelerle ifade etmeleri istenir.
2. Karşılaştırmalarda en çok üç değişken olmasına ve ölçme yapmadan uzunlukların tahmin edilmesine dikkat edilir.
3. Belirtilen bir nesneden daha uzun, daha kısa veya aynı uzunlukta bir nesne göstermeleri istenerek uygun cümlelerle ifade etmeleri istenir.
4. Çalışma yaprakları dağıtılarak etkinlikleri gerçekleştirilir ve değerlendirmeler yapılır.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEUzunluklarını tahmin et
Adı ve Soyadı :
No :
Alt Öğrenme Alanı : Uzamsal (Durum-Yer, Doğrultu-Yön) İlişkiler
Araç ve Gereçler : Nesneler, modeller, kalemler, öğrenciler vb.
1. Verilen ağaçtan daha uzun olanını belirleyerek ve işaretleyiniz.
2.
Verilen ağaçtan daha kısa olanını belirleyerek ve işaretleyiniz.
3.
Verilen ağaçla aynı uzunlukta olanını belirleyerek ve işaretleyiniz.
YENİ TÜRK LİRASINI TANIYALIM
DERS : Matematik
SINIF : 1
ÖĞRENME ALANI : Ölçme
ALT ÖĞRENME ALANI : Paralarımız
BECERİLER : Akıl yürütme, ilişkilendirme, iletişim,
KAZANIMLAR : Paralarımızı tanır.
ARAÇ ve GEREÇLER : Madeni ve kâğıt paralarımız
ÖĞRETME VE ÖĞRENME SÜRECİ
1. Öğrencilere madenî paralarımızdan 1, 5, 10, 25, ve 50 Yeni Kuruşların modelleri dağıtılarak ön ve arka yüzlerinin özelliklerini tanımaya dönük etkinlikler yaptırılır.
........para resimleri.......
2. Belirtilen madenî paralarımızın kısaltılmış yazımı ile ilgili etkinlikler yaptırılır.
3. Öğrencilere kâğıt paralarımızdan 1, 5, 10 Yeni Türk Liralarının modelleri dağıtılarak ön ve arka yüzlerinin özelliklerini tanımaya dönük etkinlikler yaptırılır.
4. Belirtilen kâğıt paralarımızın kısaltılmış yazımı ile ilgili etkinlikler yaptırılır.
5. Tanıtılan madeni ve kâğıt paralarımızın kullanımı ve sanal marketten neler alınabileceği ile ilgili uygulamalar yaptırılır.
6. Yeni Türk Lirasının kullanımının harçlıklara etkisi tartıştırılır.
7. Yeni Türk Lirasının kullanımına neden gereksinim duyulduğu ile ilgili kısa tartışma yaptırılarak gerekli vurgulamalar yapılır.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
1. Yeni Türk Liralarının ve Yeni Kuruşların resimlerinin yer aldığı bir afiş hazırlayınız.
Takvim bize ne anlatırDERS : Matematik
SINIF : 1
ÖĞRENME ALANI : Ölçme
ALT ÖĞR. ALANI : Zamanı Ölçme
BECERİLER : Akıl yürütme, ilişkilendirme, iletişim
KAZANIMLAR : Takvim üzerinde günü ve ayı belirtir.
ARAÇ-GEREÇLER : 2005 yılının takvimi
ÖĞRETME VE ÖĞRENME SÜRECİ1. Öğrencilerden, sınıfa getirdikleri 2005 yılına ait çeşitli boyutlardaki ve türdeki takvim üzerinde; doğdukları ay ve günü, kendileri ve aileleri için önemli olan tarihleri işaretleyerek bu tarihleri anlatmaları istenir.
2. Bu işlemden sonra öğrencilere aşağıdaki eksik cümleler verilir. Öğrencilerden takvimlerini kullanarak cümleleri tamamlamaları sağlanır.
· Bu yıl, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı ............ günü kutlanacaktır.
· Bu yıl, Zafer Bayramı ............ günü kutlanacaktır.
· Bu yıl, Cumhuriyet Bayramı ............ günü kutlanacaktır.
· 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramından 1 gün sonra, .............. günü okullar 1 gün tatil olacaktır.
Ölçme ve Değerlendirme
1. 2005 yılındaki millî bayram günlerini takvim üzerinde işaretleyiniz.
2. 2005 yılındaki dinî bayram günlerini takvim üzerinde işaretleyiniz.
3. Ailenizle ilgili özel günleri takvim üzerinde işaretleyiniz.
Hangisi daha ağır?
DERS : Matematik
SINIF : 1
ÖĞRENME ALANI : Ölçme
ALT ÖĞRENME ALANI : Tartma
BECERİLER : Akıl yürütme, ilişkilendirme, iletişim
KAZANIMLAR : Nesneleri ağırlıkları yönünden karşılaştırır.
ARAÇ ve GEREÇLER : Çeşitli boyutlardaki ve kütlelerdeki sahip nesneler
ÖĞRETME VE ÖĞRENME SÜRECİ
1. Öğrencilerden çantalarındaki defterlerinin ve kitapların, kendisinin ve arkadaşlarının ağırlıklarını tahmin edip düşüncelerini;
· Demir ağırdır,
· Kuş tüyü hafiftir,
· Ben Ayça’dan daha ağırım,
· Hayat Bilgisi kitabım Matematik kitabımdan daha hafiftir,
· Sınıfımızın en ağır öğrencisi Utku’dur,
· Hikâye kitabım en hafif kitabımdır
gibi cümlelerle ifade etmeleri istenir.
2. Karşılaştırmalarda en çok üç değişken olmasına ve ölçme yapmadan ağırlıkların tahmin edilmesine dikkat edilir.
3. Belirtilen bir nesneden daha ağır veya daha hafif bir nesne göstermeleri istenerek uygun cümlelerle ifade etmeleri istenir.
4. Çalışma yaprakları dağıtılarak etkinlikleri gerçekleştirilir ve değerlendirmeler yapılır.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
GÖZLEM FORMU
Öğrencinin adı ve soyadı: .............................................. Sınıfı: ..................
Yönerge: Aşağıdaki her bir ölçütün gerçekleşme düzeyini belirleyerek öğrencileri değerlendiriniz.
Puanlama şekli: 1: Hayır 2: Kısmen 3: Evet
Sorular
Hayır
Kısmen
Evet
1
2
3
1. Karşılaştırmak için uygun nesneleri seçebildi mi?
2. Karşılaştırdığı nesnelerin ağırlıklarını doğru cümlelerle ifade edebildi mi?
3. Nesneleri karşılaştırıp ağırlıklarını doğru tahmin edebildi mi?
4. Belirtilen bir nesneden daha ağır veya daha kısa veya aynı uzunlukta bir nesne gösterebildi mi?
5. …
AĞIRLIKLARINI tahmin et
Adı ve Soyadı :
No :
Alt Öğrenme Alanı : Uzamsal (Durum-Yer, Doğrultu-Yön) İlişkiler
Araç ve Gereçler : Nesneler, modeller, kalemler, öğrenciler vb.
1. Ağır olanı işaretleyiniz.
......resimler....
2. En hafif olanı işaretleyiniz.
......resimler.....
14 Şubat 2008 Perşembe
ÇARPMA İŞLEMİ ÖLÇÜT BAĞIMLI ÖLÇÜT ARACI
ÇARPMA İŞLEMİ ÖLÇÜT BAĞIMLI ÖLÇÜ ARACI
BİLDİRİMLER
ÖLÇÜT
SORULAR
Tek basamaklı sayı ile 1’i çarpar.
3/4
2x1= 5x1
6x1= 3x1=
Tek basamaklı sayı ile tek basamaklı sayıyı sonuç tek basamaklı çıkacak şekilde çarpar.
3/4
2x3= 4x2=
3x3= 2x2
Tek basamaklı sayı ile tek basamaklı sayıyı sonuç iki basamaklı çıkacak şekilde çarpar.
3/4
4x3= 3x5=
4x4= 5x4=
İki basamaklı sayılar ile tek basamaklı sayıları 1’den 5’e kadar olan sayıları eldesiz çarpar.
3/4
22x3= 14x2=
31x3= 43x2=
Üç basamaklı sayılar ile 1’den 5’e kadar olan sayıları eldesiz çarpar.
3/4
121x4= 233x3=
314x2= 221x4=
6’dan 9’a kadar olan sayıları kendi aralarında çarpar.
3/4
6x6= 9x7=
8x7= 8x8=
İki basamaklı sayı ile iki basamaklı sayıyı eldesiz çarpar.
3/4
23x12= 33x31=
43x22= 58x11=
Üç basamaklı sayı ile iki basamaklı sayıyı eldesiz çarpar.
3/4
121x44= 223x33=
685x11= 322x23=
İki basamaklı sayı ile tek basamaklı sayıyı eldeli çarpar.
3/4
34x3= 45x4=
66x5= 83x7=
Üç basamaklı sayı ile tek basamaklı sayıyı eldeli çarpar. (Elde birler ve onlar basamağında olacak şekilde ayrılabilir)
3/4
345x4= 512x6=
475x3= 287x2
İki basamaklı sayı ile iki basamaklı sayıyı eldeli çarpar.
3/4
36x13= 45x25=
84x32= 57x44=
Üç basamaklı sayı ile iki basamaklı sayıyı eldeli çarpar.
3/4
267x15= 314x34=
405x12= 562x24=
BİLDİRİMLER
ÖLÇÜT
SORULAR
Tek basamaklı sayı ile 1’i çarpar.
3/4
2x1= 5x1
6x1= 3x1=
Tek basamaklı sayı ile tek basamaklı sayıyı sonuç tek basamaklı çıkacak şekilde çarpar.
3/4
2x3= 4x2=
3x3= 2x2
Tek basamaklı sayı ile tek basamaklı sayıyı sonuç iki basamaklı çıkacak şekilde çarpar.
3/4
4x3= 3x5=
4x4= 5x4=
İki basamaklı sayılar ile tek basamaklı sayıları 1’den 5’e kadar olan sayıları eldesiz çarpar.
3/4
22x3= 14x2=
31x3= 43x2=
Üç basamaklı sayılar ile 1’den 5’e kadar olan sayıları eldesiz çarpar.
3/4
121x4= 233x3=
314x2= 221x4=
6’dan 9’a kadar olan sayıları kendi aralarında çarpar.
3/4
6x6= 9x7=
8x7= 8x8=
İki basamaklı sayı ile iki basamaklı sayıyı eldesiz çarpar.
3/4
23x12= 33x31=
43x22= 58x11=
Üç basamaklı sayı ile iki basamaklı sayıyı eldesiz çarpar.
3/4
121x44= 223x33=
685x11= 322x23=
İki basamaklı sayı ile tek basamaklı sayıyı eldeli çarpar.
3/4
34x3= 45x4=
66x5= 83x7=
Üç basamaklı sayı ile tek basamaklı sayıyı eldeli çarpar. (Elde birler ve onlar basamağında olacak şekilde ayrılabilir)
3/4
345x4= 512x6=
475x3= 287x2
İki basamaklı sayı ile iki basamaklı sayıyı eldeli çarpar.
3/4
36x13= 45x25=
84x32= 57x44=
Üç basamaklı sayı ile iki basamaklı sayıyı eldeli çarpar.
3/4
267x15= 314x34=
405x12= 562x24=
BÖLME İŞLEMİ ÖLÇÜT BAĞIMLI ÖLÇÜT ARACI
BÖLME İŞLEMİ ÖLÇÜT BAĞIMLI ÖLÇÜ ARACI
BİLDİRİMLER
ÖLÇÜT
SORULAR
Tek basamaklı sayıyı tek basamaklı sayıya kalansız böler.
3/4
İki basamaklı sayıyı tek basamaklı sayıya sonuç tek basamaklı olacak şekilde kalansız böler.
3/4
İki basamaklı sayıyı iki basamaklı sayıya sonuç tek basamaklı olacak şekilde kalansız böler.
3/4
Üç basamaklı sayıyı tek basamaklı sayıya sonuç tek basamaklı olacak şekilde kalansız böler.
3/4
Üç basamaklı sayıyı iki basamaklı sayıya sonuç tek basamaklı olacak şekilde kalansız böler.
3/4
Üç basamaklı sayıyı üç basamaklı sayıya sonuç tek basamaklı olacak şekilde kalansız böler.
3/4
Dört ve daha basamaklı sayılarla kalansız bölme işlemi yapar.
3/4
Tek basamaklı sayıyı tek basamaklı sayıya kalanlı böler.
3/4
İki basamaklı sayıyı tek basamaklı sayıya kalanlı böler.
3/4
Üç basamaklı sayıyı tek basamaklı sayıya kalanlı böler.
3/4
Üç basamaklı sayıyı üç basamaklı sayıya sonuç tek basamaklı olacak şekilde kalanlı böler
3/4
Üç basamaklı sayıyı iki basamaklı sayıya kalanı böler.
3/4
Üç basamaklı sayıyı üç basamaklı sayıya kalanlı böler.
3/4
Dört ve daha fazla basamaklı sayılarla bölme işlemi yapar.
3/4
BİLDİRİMLER
ÖLÇÜT
SORULAR
Tek basamaklı sayıyı tek basamaklı sayıya kalansız böler.
3/4
İki basamaklı sayıyı tek basamaklı sayıya sonuç tek basamaklı olacak şekilde kalansız böler.
3/4
İki basamaklı sayıyı iki basamaklı sayıya sonuç tek basamaklı olacak şekilde kalansız böler.
3/4
Üç basamaklı sayıyı tek basamaklı sayıya sonuç tek basamaklı olacak şekilde kalansız böler.
3/4
Üç basamaklı sayıyı iki basamaklı sayıya sonuç tek basamaklı olacak şekilde kalansız böler.
3/4
Üç basamaklı sayıyı üç basamaklı sayıya sonuç tek basamaklı olacak şekilde kalansız böler.
3/4
Dört ve daha basamaklı sayılarla kalansız bölme işlemi yapar.
3/4
Tek basamaklı sayıyı tek basamaklı sayıya kalanlı böler.
3/4
İki basamaklı sayıyı tek basamaklı sayıya kalanlı böler.
3/4
Üç basamaklı sayıyı tek basamaklı sayıya kalanlı böler.
3/4
Üç basamaklı sayıyı üç basamaklı sayıya sonuç tek basamaklı olacak şekilde kalanlı böler
3/4
Üç basamaklı sayıyı iki basamaklı sayıya kalanı böler.
3/4
Üç basamaklı sayıyı üç basamaklı sayıya kalanlı böler.
3/4
Dört ve daha fazla basamaklı sayılarla bölme işlemi yapar.
3/4
İLETİŞİM BECERİLERİ ÖLÇÜT BAĞIMLI ÖLÇÜ ARACI
“İLETİŞİM ARAÇLARI” ÖLÇÜT BAĞIMLI ÖLÇÜ ARACI VE
PERFORMANS KAYIT TABLOSU
Uygulayıcının Adı :
Tarih :
BİLDİRİMLER
ÖLÇÜT
SORULAR
ÖĞRENCİ ADI
1. İletişim araçlarını gösteren resimli kartlar arasından “telefon”u gösterir.
2. İletişim araçlarından telefon resmi gösterildiğinde “telefon” olduğunu söyler.
3. İletişim araçlarını gösteren resimli kartlar arasından “televizyon”u gösterir.
4. İletişim araçlarından televizyon resmi gösterildiğinde “televizyon” olduğunu söyler.
5. İletişim araçlarını gösteren resimli kartlar arasından “mektup”u gösterir.
6. İletişim araçlarından mektup resmi gösterildiğinde “mektup” olduğunu söyler.
7. İletişim araçlarını gösteren resimli kartlar arasından “radyo”yu gösterir.
8. İletişim araçlarından radyo resmi gösterildiğinde “radyo” olduğunu söyler.
9. İletişim araçlarını gösteren resimli kartlar arasından “gazete”yi gösterir.
10. İletişim araçlarından gazete resmi gösterildiğinde “gazete” olduğunu söyler.
3/4
%100
3/4
%100
3/4
%100
3/4
%100
3/4
%100
1. Önündeki resim kartlarına bak. Telefonu göster.
a) Telefon resmi-radyo resmi
b) Gazete resmi-telefon resmi
c) Telefon resmi-televizyon resmi
ç) Mektup resmi-telefon resmi
2. Elimdeki resme bak. Bunun adı ne? Söyle.
-Telefon resmi
3. Önündeki resimli kartlara bak. Televizyonu göster.
a) Televizyon resmi-telefon resmi
b) Radyo resmi-televizyon resmi
c) Televizyon resmi-gazete resmi
ç) Mektup resmi-televizyon resmi
4. Elimdeki resme bak. Bunun adı ne? Söyle.
-Televizyon resmi
5. Önündeki resimli kartlara bak. Mektubu göster.
a) Mektup resmi-radyo resmi
b) Telefon resmi-mektup resmi
c) Mektup resmi-televizyon resmi
ç) Gazete resmi-mektup resmi
6. Elimdeki resme bak. Bunun adı ne? Söyle.
-Mektup resmi
7. Önündeki resim kartlarına bak. Radyoyu göster.
a) Radyo resmi-gazete resmi
b) Telefon resmi-radyo resmi
c) Televizyon resmi-radyo resmi
ç) Mektup resmi-radyo resmi
8. Elimdeki resme bak. Bunun adı ne? Söyle.
-Radyo resmi
9. Önündeki resim kartlarına bak. Gazeteyi göster.
a) Gazete resmi-televizyon resmi
b) Radyo resmi-gazete resmi
c) Gazete resmi-mektup resmi
d) Telefon resmi-gazete resmi
10. Elimdeki resme bak. Bunun adı ne? Söyle.
-Gazete resmi
PERFORMANS KAYIT TABLOSU
Uygulayıcının Adı :
Tarih :
BİLDİRİMLER
ÖLÇÜT
SORULAR
ÖĞRENCİ ADI
1. İletişim araçlarını gösteren resimli kartlar arasından “telefon”u gösterir.
2. İletişim araçlarından telefon resmi gösterildiğinde “telefon” olduğunu söyler.
3. İletişim araçlarını gösteren resimli kartlar arasından “televizyon”u gösterir.
4. İletişim araçlarından televizyon resmi gösterildiğinde “televizyon” olduğunu söyler.
5. İletişim araçlarını gösteren resimli kartlar arasından “mektup”u gösterir.
6. İletişim araçlarından mektup resmi gösterildiğinde “mektup” olduğunu söyler.
7. İletişim araçlarını gösteren resimli kartlar arasından “radyo”yu gösterir.
8. İletişim araçlarından radyo resmi gösterildiğinde “radyo” olduğunu söyler.
9. İletişim araçlarını gösteren resimli kartlar arasından “gazete”yi gösterir.
10. İletişim araçlarından gazete resmi gösterildiğinde “gazete” olduğunu söyler.
3/4
%100
3/4
%100
3/4
%100
3/4
%100
3/4
%100
1. Önündeki resim kartlarına bak. Telefonu göster.
a) Telefon resmi-radyo resmi
b) Gazete resmi-telefon resmi
c) Telefon resmi-televizyon resmi
ç) Mektup resmi-telefon resmi
2. Elimdeki resme bak. Bunun adı ne? Söyle.
-Telefon resmi
3. Önündeki resimli kartlara bak. Televizyonu göster.
a) Televizyon resmi-telefon resmi
b) Radyo resmi-televizyon resmi
c) Televizyon resmi-gazete resmi
ç) Mektup resmi-televizyon resmi
4. Elimdeki resme bak. Bunun adı ne? Söyle.
-Televizyon resmi
5. Önündeki resimli kartlara bak. Mektubu göster.
a) Mektup resmi-radyo resmi
b) Telefon resmi-mektup resmi
c) Mektup resmi-televizyon resmi
ç) Gazete resmi-mektup resmi
6. Elimdeki resme bak. Bunun adı ne? Söyle.
-Mektup resmi
7. Önündeki resim kartlarına bak. Radyoyu göster.
a) Radyo resmi-gazete resmi
b) Telefon resmi-radyo resmi
c) Televizyon resmi-radyo resmi
ç) Mektup resmi-radyo resmi
8. Elimdeki resme bak. Bunun adı ne? Söyle.
-Radyo resmi
9. Önündeki resim kartlarına bak. Gazeteyi göster.
a) Gazete resmi-televizyon resmi
b) Radyo resmi-gazete resmi
c) Gazete resmi-mektup resmi
d) Telefon resmi-gazete resmi
10. Elimdeki resme bak. Bunun adı ne? Söyle.
-Gazete resmi
EĞİTİLEBİLİR VE ÖĞRETİLEBİLİR ÇOCUKLAR HEDEF VE DAVRANIŞLAR
AKADEMİK BECERİLER
G) BİLİŞSEL BECERİLER
Amaç; bilişsel beceri düzeyini geliştirmek, akademik öncesi ve akademik becerileri algılama yeteneğini geliştirmek
Akademik Öncesi Beceriler
a) Kavram eğitimi
1) Eşleştirme çalışmaları
Gerçek nesnelerle eşleştirme
Resimli kartlarla eşleştirme
Renk eşleştirme
Sayı eşleştirme
Şekil eşleştirme
2) Genelleştirme
Nesne-nesne eşleştirme
Nesne-renk eşleştirme
Nesne-sayı eşleştirme
Nesne-şekil eşleştirme
Renk-sayı eşleştirme
Renk-şekil eşleştirme
Sayı-şekil eşleştirme
3) Tanıma-tanılama çalışmaları
Renk kavramı
Şekil kavramı
Zıt kavramlar
Sayı kavramı
İlişkili kavramlar Benzerlik-farklılık Sınıflama
Edatlar
Mekan kavramı
Zaman kavramı
Ölçü birimi
4) Anlatma-yorumlama çalışmaları
Resim anlatma
Duyduğu bir olayı anlatma
Gördüğü bir olayı anlatma
Resim yorumlama
Olay kartlarını yorumlama
Gördüğü bir olayı yorumlama
Duyduğu bir olayı yorumlama
Oluşumlar arasında sebep-sonuç ilişkisi kurabilme
Eksik veya yanlış olanı bulabilme becerilerini kazanma.
5) Dikkat yoğunlaştırma ve bellek geliştirme çalışmaları
Amaç; bireyin dikkatini yoğunlaştırarak konsantrasyon yeteneğini geliştirmek veöğrendiklerini bellekte daha uzun süre tutabilmesini sağlamak, algı ve öğrenme becerisini geliştirmek.
Dikkat yoğunlaştırma çalışmaları
o Kartlarla yapılan çalışmalar
o Boncuklarla yapılan çalışmalar
o Yap-bozlarla yapılan çalışmalar
o Sözel uyarılan yerine getirme
o Bireysel ve grup kurallı oyunları
o Sınırlı alan boyama
o Origami
Bellek çalışmaları
a- İşitsel bellek çalışmaları
o Sayı tekrarlan
o Hece tekrarlan
o Kelime tekrarlan
o Cümle tekrarlan
b- Görsel bellek çalışmaları
o Eksik bulma oyunu
o Sorulduğunda gösterilen bir resmi anlatabilme
o Gösterilen bir resmin içindeki bir nesneyi anımsama
o Gösterilen bir şekli bellekten çizebilme becerilerini kazanma
6) Yazmaya hazırlık eğitimi
Amaç; bireyin yazı sembollerinin anlamını öğrenmesini sağlamak, yazma becerisini geliştirmek.
Yazma becerisinin kazanılmasında dikkat edilecek noktalar:
a- Birey daima dominant elini kullanmalıdır.
b- Sembolleri yazarken daima soldan sağa yazmalıdır.
c- Bireyin yazı sembollerini başlangıçta kendi istediği gibi, daha sonra gerçeğe daha yakın, en sonra gerçek
sembolleri çizmesi sıralamasına izin verilmeli ve birey zorlanmamalıdır.
DİL GELİŞİMİ UZUN DÖNEMLİ HEDEF VE DAVRANIŞLAR
DİL GELİŞİMİ
37. Sesin geldiği yönü bulmak, ses kaynağını bulmak
37. 1.a) Sesin geldiği yöne doğru başım çevirmek
b) Sesin geldiği yöne doğru gitmek
c) Ses kaynağını bulmak, göstermek
38. Sesleri ayırmak
38. 1.a) Zil sesini kapı sesinden ayırt etmek (farklı iki sesi ayırt etmek)
b) Saat sesini, su sesini ve düdük sesini birbirinden ayırmak.
c) Duyduğu sesin kaynağının adını söylemek (düdük sesini duyunca düdüğü göstermek ya da adını göstermek).
39. Söyleneni dinlemek:
39.1.a) Tek kelimelik basit emirlere uymak (otur, kalk, at vb.)
b) Emirlerdeki kelime sayısını arttırmak ve bu emirlere uymak.(Topu bana at,ellerini başının üstüne koy.. .gibi).
c) Daha çok kelimeli emirlere uymak,(ellerini başının üstüne koy ve gözlerini yum vb.).
d) Sesin geldiği yöne yönelmek.
e) Sesin geldiği yönde kişilerin ne yaptığım söylemek.
f) Kişilerin bulunduğu yeri söylemek.40. Söylemek:
40.1.a) İstenilen sesi çıkarmak.
b) Verilen ya da söylenen sözcüğü aynen tekrarlamak.
c) Tek kelimelik basit emirleri (gel, yap, git, tut vb.) söylemek.
Müzik dinlemek:
40.2.a) Başını sesin geldiği yöne çevirmek.
b) Jest ve mimikleri (dinlediğini anlamak), müziğe katılmak.
c) El çırpmak, tempo tutmak, vücudunu müziğin ritmine göre hareket ettirmek.
41. Anlayabilmek:
41.1. a) En fazla otuz kelime ve kahramanı iki kişiden oluşan metinlerdeki kişileri anlatmak.
b) En fazla otuz kelime ve kahramanı iki kişiden oluşan metinlerdeki kişilerin ne yaptığım söylemek.
c) Kişilerin bulunduğu yeri söylemek.
42. Konuşma organlarını konuşmaya hazır hale getirmek.
42.1 .a) Düzgün nefes almak ve vermek,
b) Kurallara uygun emmek,
c) Kurallara uygun üflemek.
d) Kurallara uygun çiğnemek.
e) Kurallara uygun ısırmak.
f) Dili kurallara uygun ağız içinde ve dışında hareket ettirmek.
g) Yalamak.
h) Dili içeri çekmek ve dışarı çıkarmak.
ı) Dudakları büzmek, bükmek, germek, sağa sola hareket ettirmek.
i) Islık veya düdük çalmak.
j) Yanak veya balon şişirmek,
k) Öpme sesi çıkarmak.
1) Nesnelere eliyle dokunmak,
m) Dokunduğu cismin sert - yumuşak, sıcak - soğuk, düz- pürüzlü, yaş- kuru olduğunu söylemek
n) Hoşa giden veya gitmeyen kokuları söylemek
o) Yaşamında çok sık kullandığı cisimleri kokusundan tanımak (yemek, limon, kolonya, sabun, nane... vb.)
43. Duygu ve düşüncelerini basit ve kısa cümlelerle sözlü olarak anlatabilmek (2.Bölüm)
43.1. a) Başından geçen bir olayı kısa cümlelerle anlatmak
b) İsteğini, dileğini öğretmene, hizmetliye, okul müdürüne kısa cümlelerle anlatmak.
44. Duygu ve düşüncelerini basit ve kısa cümlelerle sözlü olarak anlatabilmek (2.Bölüm)
44.1 . a) İzlediği bir filmi, olayı ya da dinlediği bir masalı, hoşuna giden veya gitmeyenleri kısa
cümlelerle anlatmak
b) Evde olanları kısa cümlelerle anlatmak
c) Okulda olanları kısa cümlelerle anlatmak
ÖĞRETİLEBİLİR YILLIK HEDEFLER
ÖZBAKIM BECERİLERİ
Amaç : Kazak çıkartır.
Davranışlar:
1. Ellerini çapraz duruma getirerek kazağın etek kısmından tutar.
2. Kazağı, boynuna kadar kaldırır.
3. Kazağı çekerek boynundan çıkartır.
4. Kollarını, kazağın kollarından çıkartır.
Amaç : Kazak giyer.
Davranışlar:
1. Kazağı, arka yüzü kendine bakacak şekilde omuzlarından tutar.
2. Kazağı, etek kısmı kendine bakacak şekilde serer.
3. Etek kısmının yanlarından, başparmaklar içeride kalacak şekilde tutar.
4. Kazağın etek kısmını avuç içinde toplar.
5. Başını, kazağın etek kısmından içeri geçirir.
6. Kazağın yakasını başından geçirir.
7. Ellerini, kazağın kollarından geçirir.
8. Kazağın etek kısmını beline doğru çeker.
Amaç : Pantolon çıkartır.
Davranışlar:
1. Kemer kısmını tutan kopçayı/düğmeyi açar.
2. Pantolonun fermuarını/düğmelerini açar.
3. Pantolonu bileklerine kadar indirir.
4. Pantolonun içinden ayaklarını çıkartır.
Amaç : Pantolon giyer.
Davranışlar:
1. Pantolonu, başparmakları içeride kalacak şekilde bel kısmından tutar.
2. Ayaklarını pantolonun paçalarından geçirir.
3. Pantolonu beline kadar çeker.
4. Pantolonunun kemer kısmını tutan kopçayı/düğmeyi kapatır.
5. Pantolonunun düğmelerini/fermuarını kapatır.
Amaç : Soket çorap çıkartır.
Davranışlar:
1. Çorabı koncundan tutar.
2. Çorabı bileğine kadar indirir.
3. Başparmağını çorabın içine sokar.
4. Çorabı başparmağıyla ittirerek topuğundan çıkartır.
5. Çorabı burun kısmından çekerek çıkartır.
Amaç : Soket çorap giyer.
Davranışlar:
1. Çorabı, topuk kısmı altta gelecek şekilde tutar.
2. Çorabı, başparmakları içeride kalacak şekilde koncundan tutar.
3. Çorabı, parmaklarıyla ucuna kadar toplar.
4. Çorabın ucunu ayak parmaklarına geçirir.
5. Çorabı, topuğuna kadar çeker.
6. Çorabı topuğundan geçirerek yukarı doğru çeker.
Amaç : Külotlu çorap çıkartır.
Davranışlar:
1. Çorabı, başparmakları içeride kalacak şekilde bel kısmından tutar.
2. Çorabın bel kısmını dizlerine kadar indirir.
3. Çorabın bel kısmını bileklerine kadar indirir.
4. Çorabı başparmağıyla ittirerek topuğundan çıkartır.
5. Çorabı burun kısmından çekerek çıkartır.
6. Çorabı başparmağıyla ittirerek diğer topuğundan çıkartır.
7. Çorabı burun kısmından çekerek çıkartır.
Amaç : Külotlu çorap giyer.
Davranışlar:
1. Çorabı, topukları alta gelecek şekilde belinden tutar.
2. Başparmaklar çorabın içinde kalacak şekilde, çorabın bir bacağını elinde toplar.
3. Çorabın topladığı tarafını, aynı taraftaki ayağının parmaklarına geçirir.
4. Çorabı, topuğuna kadar çeker.
5. Çorabı topuğundan geçirerek bileğine kadar çeker.
6. Çorabın diğer tarafını aynı şekilde eliyle toplar.
7. Çorabı ayağına geçirir.
8. Çorabı bileğine kadar çeker.
9. Çorabın bel kısmını, başparmakları içeride kalacak şekilde tutar.
10. Çorabı dizine kadar çeker.
11. Çorabı beline kadar çeker.
Amaç : Fermuar açar.
Davranışlar:
1. Fermuarı, açma kapama yerinden tutar.
2. Diğer eliyle açılacak yerin üstünden tutar.
3. Açma kapama yerini fermuar boyunca aşağıya doğru çeker.
Amaç : Fermuar kapatır.
Davranışlar:
1. Fermuarı açma kapama yerinden tutar.
2. Diğer eliyle kapatılacak yerin üstünden tutar.
3. Açma kapama yerini fermuar kapanana kadar yukarı doğru çeker.
Amaç : Düğme çözer.
Davranışlar:
1. Bir eliyle iliğin yanından tutar.
2. Diğer eliyle düğmeyi tutar.
3. Düğmeyi iliğin içine doğru dışarıdan içeriye doğru iter.
4. Düğmeyi ilikten çıkartır.
Amaç : Düğme ilikler.
Davranışlar:
1. Bir eliyle iliğin yanından tutar.
2. Diğer eliyle düğmeyi tutar.
3. İlik ve düğmeyi aynı hizaya getirir.
4. Düğmeyi iliğin içine doğru arkadan öne iter.
5. Düğmeyi ilikten geçirir.
Amaç : Kemer takar.
Davranışlar:
1. Kemerin ön yüzü dışa gelecek şekilde tokasız ucundan tutar.
2. Kemeri pantolonun biritlerinden geçirir.
3. Kemerin delikli ucunu tokanın altından üstüne doğru geçirir.
4. Delikli ucu çeker.
5. Kemeri beline göre ayarlar.
6. Tokanın dilini kemerin uygun deliğine geçirir.
7. Kemerin ucunu tokanın ucundan geçirir.
8. Kemerin delikli ucunu ilk biritten geçirir.
Amaç . Kemer çıkarır.Davranışlar1. Kemeri tokasına yakın olan kısmından tutar.2. Kemerin tokasına kadar olan kısmını biritlerden çıkarır.3. Diğer eliyle tokanın diline takılı olan biriti çıkarır.4. Kemerin delikli kısmını tokasından çıkarır.5. Kemer pantolonun biritlerinden çıkana kadar kemerin tokasından çeker.
Amaç . Çıt çıt açar.Davranışlar1. Çıt çıtın üst parçasını tutar.2. Diğer eliyle çıt çıtın alt parçasını tutar.3. Ellerini zıt yönde hareket ettirir.
Amaç . Çıt çıt kapatır.Davranışlar1. Çıt çıtın üst parçasını tutar.2. Diğer eliyle çıt çıtın alt parçasını tutar.3. Çıt çıtın üst parçasını alt parçaya bastırır.
Amaç : Ayakkabı bağcığı çözer.
Davranışlar:
1. Bağcıkların iki ucundan çekerek fiyongu açar.
2. Parmağını düğümün altından geçirir.
3. Düğümü parmağıyla çekerek açar.
4. Düğüm attığı yerden başlayarak bağcıkları gevşetir.
Amaç : Ayakkabı bağcığı takar.
Davranışlar:
1. Ayakkabıyı alır.
2. Bağcığın bir ucunu tutar.
3. Ucu, en alt deliğin altından üstüne doğru geçirir.
4. Ucu, karşıdaki deliğin üstünden altına doğru geçirir.
5. Aynı ucu, bağcık takılan ilk deliğin üstündeki deliğe götürür.
6. Bağcığın ucunu, deliğin altından üstüne doğru geçirir.
7. İlk bağcık geçirilen taraftaki en üst delikten bağcık geçene kadar işlem basamaklarını tekrarlar.
8. Deliklerden geçirilmeyen ucu tutar.
9. Ucu bağcığın deliklerinden geçirilen kısmın altından geçirerek karşı taraftaki üst deliğe götürür.
10. Ucu, deliğin altından üstüne doğru geçirir.
11. Bağcığın iki ucunu bir araya getirerek tutar.
12. Bağcığın açıkta kalan kısımlarının eşit uzunlukta olmasını sağlar.
Amaç : Bağcık bağlar.
Davranışlar:
1. Bağcığın uçlarından tutar.
2. Bağcığı çapraz hâle getirir.
3. Bağcığın birbirine değdiği kısmı baş ve işaret parmağıyla tutar.
4. Uçlardan birini oluşan halkanın içinden geçirir.
5. Uçları çekerek sıkılaştırır.
6. Bağcığın bir ucunu düğüme yakın yerden katlayarak tutar.
7. Diğer ucu katlı yerin üzerinden sararak çevirir.
8. Bağcığı, oluşan halkanın içinden geçirerek çeker.
Yazı yazmaya hazırlıkta:
- Çeşitli daireler çizmek
a) Daire çizmek
b) Çeşitli yaylar çizmek
c) Düz çizgi çizmek
d) Dik çizgi çizmek
e) Eğri çizgi çizmek
f) Noktalan birleştirmek
- Alt, üst ve üzerinde kavramlarını anlama
- Devamlılığı olan aynı yönde düz çizgi çizme
- Resim, şekil kopya etme
- Sesli harfleri büyük-küçük yazma
- Sessiz harf sembollerini büyük-küçük yazma becerisi geliştirme çalışmaları yapılır.
7) Okumaya hazırlık eğitimi
Amaç; Bireyi okumayı öğrenebilecek düzeye getirmek,
- Eşleme çalışmaları
o Kelime -obje ekleme
o Kelime - kelime eşleme
- Çoktan seçmek
o Gösterilen kelimeyi diğer kelimeler arasında seçmek
o İstenilen kelimeyi diğer kelimeler arasından seçebilmek
Okuyabilmek,
o Gösterilen kelimeyi okuyabilmek
o Resmi gösterilen kelimeyi bulmak ve okuyabilmek
- Öğrendiği kelimelerle kısa cümleler oluşturabilmek,
- Emir bildiren kelimeleri anlamak ve yapmak
- Emir bildiren kelimelerle diğer kelimeleri birleştirerek basit emir cümleleri yapmak ve uygulamak
- Gösterilen cümleleri çoktan seçebilmek
- Harf çalışmaları;
1.Sesli harfleri tanıyabilmek ve sesini çıkarabilmek o
2. Sessiz harflerin sesini çıkarabilmek Hece çalışmaları
o Anlamsız heceleri tanıyabilmek ve okuyabilmek
o Anlamlı tek heceli kelimeleri okuyabilmek
o Heceleri birleştirerek kelime üretmek, üretilen kelimenin anlamını anlatabilmek
ve okuyabilmek,
o Öykü içinden istenilen basit kelimeleri bulmak ve tanıyabilmek
Akademik Beceriler
Amaç: Bireyin okuma yazma becerisini kazanarak, duygu ve düşüncelerini yazılı ve sözlü olarak daha iyi anlatabilmesini sağlamak.
a) Okuma-yazma çalışmaları
- Nesne adlarım okuyabilme-yazabilme
- İki sözcüklü basit cümleleri okuyabilme-yazabilme
- Adım, soyadını okuyabilme-yazabilme
- Üç sözcüklü cümleleri okuyabilme-yazabilme
- Öğrenilmiş cümlelerin sözcükleri ile yeni cümleler oluşturabilme
- Sekiz ünlü harfi kavrayabilme
- Öğrenilmiş sözcükleri hecelerine ayırabilme
- Okuma-yazmaya işlerlik kazandırabilme
b) Temel matematik eğitim çalışmaları
- Ritmik saymalar
o 20'den geriye doğru 1 'er ritmik sayma
o 50'den geriye doğru 2'şer ritmik sayabilme
o 100'den başlayarak geriye doğru 10'ar ve 5'er ritmik sayabilme
- Kümeler
o Kümeyi ve elemanı kavrayabilme
o Kümeler arasındaki eşitlik ve denklik ilişkilerini kavrayabilme
o Kümeler üzerinden toplama ve eşittir kavramım (=) kazanabilme
o Toplamları 20'ye kadar olan doğal sayılarda toplama işlemini kavrayabilme
o Toplama işlemini yapabilme
o Çıkarma işlemini yapabilme
- Kesirler
o Yarım kesrini kavrayabilme
- Ölçüler
o Zaman ölçülerinden "saat"i kavrayabilme
o Değer ölçülerinden "para"yı kavrayabilme becerilerini kazandırmak.
G) BİLİŞSEL BECERİLER (EĞİTİLEBİLİR DÜZEY)
Amaç; bilişsel beceri düzeyini geliştirmek, akademik öncesi ve akademik becerileri algılama yeteneğini geliştirmek
Akademik Öncesi Beceriler
a) Kavram eğitimi
1) Eşleştirme çalışmaları
Gerçek nesnelerle eşleştirme
Resimli kartlarla eşleştirme
Renk eşleştirme
Sayı eşleştirme
Şekil eşleştirme
2) Genelleştirme
Nesne-nesne eşleştirme
Nesne-renk eşleştirme
Nesne-sayı eşleştirme
Nesne-şekil eşleştirme
Renk-sayı eşleştirme
Renk-şekil eşleştirme
Sayı-şekil eşleştirme
3) Tanıma-tanılama çalışmaları
Renk kavramı
Şekil kavramı
Zıt kavramlar
Sayı kavramı
İlişkili kavramlar Benzerlik-farklılık Sınıflama
Edatlar
Mekan kavramı
Zaman kavramı
Ölçü birimi
4) Anlatma-yorumlama çalışmaları
Resim anlatma
Duyduğu bir olayı anlatma
Gördüğü bir olayı anlatma
Resim yorumlama
Olay kartlarını yorumlama
Gördüğü bir olayı yorumlama
Duyduğu bir olayı yorumlama
Oluşumlar arasında sebep-sonuç ilişkisi kurabilme
Eksik veya yanlış olanı bulabilme becerilerini kazanma.
5) Dikkat yoğunlaştırma ve bellek geliştirme çalışmaları
Amaç; bireyin dikkatini yoğunlaştırarak konsantrasyon yeteneğini geliştirmek ve öğrendiklerini bellekte daha uzun süre tutabilmesini sağlamak, algı ve öğrenme becerisini geliştirmek.
Dikkat yoğunlaştırma çalışmaları
Kartlarla yapılan çalışmalar
Boncuklarla yapılan çalışmalar
Yap-bozlarla yapılan çalışmalar
Sözel uyarılan yerine getirme
Bireysel ve grup kurallı oyunları
Sınırlı alan boyama
Origami
Bellek çalışmaları
a- İşitsel bellek çalışmaları
Sayı tekrarlan
Hece tekrarlan
Kelime tekrarlan
Cümle tekrarlan
b- Görsel bellek çalışmaları
Eksik bulma oyunu
Sorulduğunda gösterilen bir resmi anlatabilme
Gösterilen bir resmin içindeki bir nesneyi anımsama
Gösterilen bir şekli bellekten çizebilme becerilerini kazanma
6) Yazmaya hazırlık eğitimi
Amaç; bireyin yazı sembollerinin anlamını öğrenmesini sağlamak, yazma becerisini geliştirmek.
Yazma becerisinin kazanılmasında dikkat edilecek noktalar:
a- Birey daima dominant elini kullanmalıdır.
b- Sembolleri yazarken daima soldan sağa yazmalıdır.
c- Bireyin yazı sembollerini başlangıçta kendi istediği gibi, daha sonra gerçeğe daha yakın, en sonra gerçek sembolleri çizmesi sıralamasına izin verilmeli ve birey zorlanmamalıdır.
Yazı yazmaya hazırlıkta:
-Çeşitli daireler çizmek
Daire çizmek
Çeşitli yaylar çizmek
Düz çizgi çizmek
Dik çizgi çizmek
Eğri çizgi çizmek
Noktalan birleştirmek
Alt, üst ve üzerinde kavramlarını anlama
Devamlılığı olan aynı yönde düz çizgi çizme
Resim, şekil kopya etme
-Sesli harfleri büyük-küçük yazma
-Sessiz harf sembollerini büyük-küçük yazma becerisi geliştirme çalışmaları yapılır.
7) Okumaya hazırlık eğitimi
Amaç; Bireyi okumayı öğrenebilecek düzeye getirmek,
- Eşleme çalışmaları
Kelime -obje ekleme
Kelime - kelime eşleme
- Çoktan seçmek
Gösterilen kelimeyi diğer kelimeler arasında seçmek
İstenilen kelimeyi diğer kelimeler arasından seçebilmek
- Okuyabilmek,
Gösterilen kelimeyi okuyabilmek
Resmi gösterilen kelimeyi bulmak ve okuyabilmek
- Öğrendiği kelimelerle kısa cümleler oluşturabilmek,
- Emir bildiren kelimeleri anlamak ve yapmak
- Emir bildiren kelimelerle diğer kelimeleri birleştirerek basit emir cümleleri yapmak ve uygulamak
- Gösterilen cümleleri çoktan seçebilmek
- Harf çalışmaları;
1.Sesli harfleri tanıyabilmek ve sesini çıkarabilmek o
2. Sessiz harflerin sesini çıkarabilmek Hece çalışmaları
Anlamsız heceleri tanıyabilmek ve okuyabilmek
Anlamlı tek heceli kelimeleri okuyabilmek
Heceleri birleştirerek kelime üretmek, üretilen kelimenin anlamını anlatabilmek ve okuyabilmek,
Öykü içinden istenilen basit kelimeleri bulmak ve tanıyabilmek
Akademik Beceriler
Amaç: Bireyin okuma yazma becerisini kazanarak, duygu ve düşüncelerini yazılı ve sözlü olarak daha iyi anlatabilmesini sağlamak.
a) Okuma-yazma çalışmaları
· Nesne adlarım okuyabilme-yazabilme
· İki sözcüklü basit cümleleri okuyabilme-yazabilme
· Adım, soyadını okuyabilme-yazabilme
· Üç sözcüklü cümleleri okuyabilme-yazabilme
· Öğrenilmiş cümlelerin sözcükleri ile yeni cümleler oluşturabilme
· Sekiz ünlü harfi kavrayabilme
· Öğrenilmiş sözcükleri hecelerine ayırabilme
· Okuma-yazmaya işlerlik kazandırabilme
b) Temel matematik eğitim çalışmaları
- Ritmik saymalar
20'den geriye doğru 1 'er ritmik sayma
50'den geriye doğru 2'şer ritmik sayabilme
100'den başlayarak geriye doğru 10'ar ve 5'er ritmik sayabilme
- Kümeler
Kümeyi ve elemanı kavrayabilme
Kümeler arasındaki eşitlik ve denklik ilişkilerini kavrayabilme
Kümeler üzerinden toplama ve eşittir kavramım (=) kazanabilme
Toplamları 20'ye kadar olan doğal sayılarda toplama işlemini kavrayabilme
Toplama işlemini yapabilme
Çıkarma işlemim yapabilme
- Kesirler
Yarım kesrini kavrayabilme
- Ölçüler
Zaman ölçülerinden "saat"i kavrayabilme
Değer ölçülerinden "para"yı kavrayabilme becerilerini kazandırmak.
EĞİTİLEBİLİR AKADEMİK OLMAYAN BECERİLER
a) Oyun ve sanat etkinlikleri
Amaç; bireyin yaratıcılık yeteneğini geliştirmek
o Tuz seramiği, plastrin, kil gibi maddelere şekil verebilme,
o Pastel boya ile boyama yapabilme,
o Kağıt yırtabilme,
o Makas ile kağıt kesebilme,
o Sulu boya ile boyama yapabilme,
o Baskı çalışmaları yapabilme,
o Kağıt yapıştırabilme.
b) Müzik
o Dinleme becerileri,
o Müziğe uygun ritm tutabilme,
o Basit şarkılar söyleyebilme,
o Basit müzikli oyunlara eşlik edebilme,
o Belli başlı müzik aletlerini tanıyabilme becerilerini kazandırmak.
c) Jimnastik
d) Bağımsız yaşama becerileri
- Toplumsal yaşam becerileri
o Toplu taşıma araçlarını kullanma,
o Haberleşme araçlarını kullanma,
o Pastane, restoran vb. yerlerde uygun davranışlar gösterebilme,
o Kurallı oyunlar oynayabilme.
o Atölye çalışmaları
o Mutfak becerileri
o Ev becerileri
o El sanatları becerisi
E) DİL İLETİŞİM BECERİLERİ (Dinleme ve Konuşma Eğitimi) EĞİTİLEBİLİR DÜZEY
Amaç; zihinsel engelli bireyin dil gelişimindeki gecikmişliği gidermek, alıcı ve ifade edici dil yeteneğini geliştirerek konuşma becerisini kazandırmak,
a) Taklit becerileri
Motor hareketlerin taklidi
Ses oyunları
Ses taklidi
Hayvan seslerinin taklidi
Hece taklidi Kelime taklidi
b) Alıcı dil becerileri
1) Dinleme becerileri
· Sesin geldiği yönü anlama
· Sesleri ayırabilme
· Görsel ve işitsel algıyı geliştirme
· Görsel ayrımı geliştirme
· İşitsel ayrımı geliştirme
· Görsel belleği geliştirme
· İşitsel belleği geliştirme
2) Tek veya daha fazla aşamalı yönergeleri anlama
3) Nesne, kişi ve resimleri tanıma
4) Edat, fiil, zamir tanıma
5) Nesne fonksiyonlarını tanıma
6) Bireye konuşma dilindeki sesleri tanıtma
7) Bireyde ses algısı yaratma
8) Kelime haznesinin geliştirilmesi
9) Çevresindeki objeleri tanıma
10)Basit emirleri anlama becerileri kazandırılır.
c) Verici dil becerileri
1) Ağız jimnastiği çalışmaları
Dudak kaslarım geliştirme
Dil kaslarını geliştirme
Çene kaslarını geliştirme
Yüz kaslarını geliştirme çalışmaları yapılır.
2) Ses ve konuşma eğitimi
Sesli harflerin çıkarılması
Sessiz harflerin çıkarılması
Sesleri eklemleme durumuna göre ele alma
Sesleri birbirine ulamayı öğreterek sözcük oluşturma
İki heceli kelimeleri söyleyebilmesi
Çevresindeki objeleri adlandırabilmesi
Temel sözcük dağarcığı oluşturma
3) İfade edici dil becerileri
Bu ne? / Bu kim? vb... soru kalıplarını kullanma
Kendisine ait sorulan cevaplama
İletişimde tek kelime kullanma
İletişimde iki, üç... kelime kullanma
Olay kartlarım sıralama ve ifade etme
Öğrendiği sözcükleri iletişim amacıyla kullanma
Konuşmayı bir iletişim aracı haline getirme becerilerini kazandırma.
4) İletişim becerileri
Amaç; günlük yaşamda kişiler arası iletişimi sağlamak
İkiden fazla komut bildiren eylemleri yerine getirebilme
Sahiplik bildiren sözcükleri yerinde kullanabilme
"Lütfen" ve "Teşekkür ederim" sözcüklerim yerinde kullanabilme
Kendisine ait nesneleri paylaşabilme
İşaret belirten sıfat sözcüklerini yerinde kullanabilme
"İle" ve "Ve" bağlaçlarını yerinde kullanabilme
Gördüğü, yaşadığı olay, oyun, film (ve benzeri) anlatabilme
Dinlediği öyküyü anlatabilme
Dinlediği bir öykünün sonucu hakkında tahmin yürütebilme
Basit oyunlarda rol alabilme
Anlatılan tek kişilik bir öyküyü dramatize edebilme becerilerini kazandırmak.
EĞİTİLEBİLİR SOSYAL-DUYGUSAL GELİŞİM
· Amaç; bireyin çevre ile etkileşimini ve iletişimini arttırma, kendini, isteklerini, .
· duygularını ifade edebilme becerisini geliştirme, psikolojik-duygusal ve sosyal uyumunu sağlamak.
a) Selamlaşma becerisini,
b) Sırasını bekleyebilme becerisini,
c) Paylaşma becerisini,
d) Sorumluluk alma duygusunu,
e) Verilen görevi yerine getirebilme becerisini,
f) Yaşıtlarıyla iletişim kurabilme becerisini,
g) Kendini ifade etme becerisini,
h) Sınıf içi kurallara uyma becerisini,
i) Başladığı işi bitirebilme becerisini,
j)Gerektiğinde yardım isteyebilme becerisini geliştirmek.
F) MOTOR BECERİLER ( EĞİTİLEBİLİR DÜZEY )
a)Büyük kas motor becerileri
1)Yürüme öncesi becerileri kazanma
Baş-boyun kontrolü
El-kol desteğiyle vücudu kaldırma
Sırtüstü-yüzükoyun pozisyonlarını alma
Destekli oturma
Sürünme
Emekleme
Ayakta durma pozisyonuna geçme
Destekli adımlama
2) Nesne itme
Nesne yuvarlama
Çömelme
Eğilme
Merdiven çıkma-inme
Yürüme
Koşma
Geriye adım atma
Çift ayak sıçrama
b) Küçük kas motor beceriler
1) Tek el-göz koordinasyonuna yönelik becerileri kazanma
Zeka kafesi kutusu takma
Plastik çivileri takma
Halkaları takma
Mandal açma-kapama
Puzzle (ilişkisiz-ilişkili)
Farklı genişlikteki kaplara nesne atma
Bir kaptan diğerine nesne boşaltma
2) Çift el-göz koordinasyonuna yönelik becerileri kazanma
Küplerle şekil oluşturma
İpe boncuk dizme-çıkarma
Parmak boyası yapma
Kalem, çubuk gibi nesnelere tel sarmak, topaç çevirmek
Hamur ve plastrin yoğurma, şekil verme
Duvarda, el ve kollarla yapılan gölge oyunu
Manüplasyon çalışmaları
Küçük top oyunları (topu bir elden diğerine transfer etme vb.)
Kağıt toplamak
Düğme dikme
Hediye paketleri hazırlama
Tellerle basit figürler yapma becerilerini kazanma
3) Yön bilgisi ve el-göz koordinasyon çalışmaları
Amaç; yön bilgisinin geliştirilerek bireyin günlük yaşantısında, okuma-yazma ve sayı sayma becerisini geliştirmesinde daha başarılı olmasını sağlamak
Yön bilgisini öğreten ve geliştiren çalışmalar
Sağ-sol kavramı
Aşağı-yukarı kavramı
Ön-arka kavramı
Yan-orta kavramı
El-kol koordinasyon çalışmaları
Amaç; el ile kolun uyumlu bir şekilde çalışması becerisini kazandırmak.
Dramatizasyon
Şarkıları hareketli olarak söyleyebilme
Marangoz araçları ile yapılan hareketler
Özbakım çalışmaları
Kürek çekmek, ip çekmek, yer silmek, şişe açmak ve benzeri
hareketleri yapabilme becerisini kazandırmak
4) Göz-motor koordinasyon çalışmalarıAmaç; bireyin iki elini birden kullanabilme becerisini geliştirmek.
a)-Yırtma çalışmaları
b)-Kesme çalışmaları
Rasgele kesme çalışmaları
Düz çizgiyi kesme
Bir düz çizginin yanından dönerek kesme
Eğri çizgileri (yuvarlak hatlı çizgileri) kesme
Karışık şekiller kesme
Kolay figürleri kesme
Değişik şekiller kesme becerilerini kazanma.
5) Fiziksel gelişim çalışmaları
Amaç; bütün vücut denge ve koordinasyonunu geliştirmek, vücut parçalarının hareketlerini yapabilme becerilerini kazandırmak.
-Vücudu tanıma alıştırmaları
-Denge alıştırmaları
-Yürüme alıştırmaları
-Büyük ve küçük motor hareketler
Yüzüstü yatarak yapılan çalışmalar
Sırtüstü yatarak yapılan çalışmalar
Vücudun farklı pozisyonlarındaki hareketler
Denge sehpasında çalışma
Bacağın farklı pozisyonlarındaki hareketler
Kolun farklı pozisyonlarındaki hareketler
Omuz hareketleri
Dirsek hareketleri
Bilek hareketleri
El ve parmak hareketleri
Dönme hareketleri
Diz üstü hareketleri
Ayakta durma hareketleri
Vücudun yer ve durumunu değiştirme hareketleri
-Çift yönlü hareketler
Tek yönlü hareketler
Karışık yönlü hareketler
Vücudun yerini değiştirme hareketleri
Vücudun durumunu değiştirme hareketleri
Hareketlerin kuvvetini değiştirme alıştırmaları
Hareketlerin temposunu değiştirme alıştırmaları yapabilme becerisini kazanma
UZUN DÖNEMLİ HEDEFLER VE DAVRANIŞLAR
ÖZ BAKIM BECERİLERİ
1.Ağız, burun temizliğini kendi kendine mendil kullanarak yapabilmek.
1.1. a) Mendili çıkarmak.
b) Mendili açmak.
c) Ağız ya da burnu uygun biçimde silmek.
d) Mendili katlayıp koymak ya da çöpe atmak.
2. Çorap çıkarmak ve giymek.
2.1. Çorap çıkarmak:
a) Çorabı koncundan iki elle bileklere doğru indirmek.
b) Parmakları içeriye kaydırmak ve topuğu kurtarmak.
c) Çorabı parmaklarından çekip çıkarmak.
d) Çorabı parmaklarından çekip çıkarmak.
e) Diğer ayak için de aynı işlemi yapmak.
f) Çorapları düzeltmek.
g) Uygun bir yere koymak.
2.2. Çorap Giymek:
a) Çorabı almak.
b) Sağ dizini büküp, sağ ayağına kendine çekerek yere oturmak.
c) Çorabın boğaz kısmını toplamak.
d) Ayağı çorabın burnuna yerleştirmek.
e) Çorapları düzeltmek.
f) Uygun bir yere koymak.
3. Pantolon çıkarmak- giymek.
Kızlar için etek çıkarmak giymek.
3.1. Pantolon çıkarmak (Lastikli pantolon):
a) Pantolonu belinden tutarak kalçalara kadar indirmek.
b) Uygun yere oturmak.
c) Pantolonu dizlere doğru indirmek.
d) Pantolon bacaklarını tek tek bacaklardan çıkarmak.
e) Düzeltmek.
f) Uygun yere oturmak.
3.2. Pantolon Giymek (Lastikli pantolon):
a) Pantolonu almak.
b) Pantolonu kemerinden tutarak yere yaymak.
c) Oturmak.
d) Tek bacakla bir paçayı giymek.
e) Ayak dışarıda kalacak şekilde çekmek.
f) Aynı işlemleri diğer ayak için de yapmak.
g) Pantolonu kemerinden (belinden) tutup bele kadar çekmek.
3.3. Etek Çıkarmak.
a) Bacakları yan yana getirmek.
b) Ayaklarını etekten yukarı doğru kaldırmak.
c) Eteği dizlerden aşağı çekmek.
d) Eteği kendi kendine çıkarmak.
3.4. Etek giymek.
a) Eteği uygun yere ve düzgünce yaymak.
b) Yere oturmak.
c) İki ayağını eteğe sokmak.
d) Dize kadar çekmek.
e) Ayakları etekten kurtarmak.
f) Ayağa kalkmak, bele kadar çekmek.
g) Eteği üzerinde düzeltmek.
4. Ayakkabı çıkarmak- giymek
4.1. Ayakkabı çıkarmak
a) Ayağı kendine doğru çekmek
b) Ayakkabının bağlarını çözmek
c) Ayakkabıyı elle tutmak
d) Ayakkabıyı çıkarmak
4.2. Ayakkabı giymek
a) Ayağı uzatmak
b) Topukları aşağıya doğru itmek
c) Ayakkabıyı öğretmenin gösterdiği şekilde giymek
d) Ayağını ayakkabıya yerleştirmek
5. Ceket, palto, manto çıkarmak- giymek
5.1. Ceket, palto, manto çıkarmak
a) Kollardan kendine doğru çekmek
b) Palto, manto veya ceketin omuzlarından aşağıya çekmek
c) Palto, manto veya ceketten kollarını çıkararak çıkarmak
5.2. Ceket, palto, manto giymek
a) Paltoyu arka kısmı yere, yaka kısmı kendine dönük olarak yaymak
b) Kollarını yana doğru açmak
c) Sağ kolunu paltonun sağ koluna sokmak
d) Sol kolunu paltonun sol koluna sokmak
e) Paltoyu düzeltmek
6. Kazak çıkarmak- giymek
6.1. Kazak çıkarmak
a) Kazağın arka yakasından tutmak ve yukarıya doğru çekmek
b) Kazağı kafadan çıkarmak
c) Sağ kolunu tutup kazaktan çıkarmak
d) Sol kolunu tutup kazaktan çıkarmak
6.2. Kazak giymek
a) Kazağın ön ve arka kısmını belirlemek
b) Kazağı başından geçirmek, sonra ellerini geçirmek ya da ellerini geçirip sonra başını geçirmek
c) Eteğini aşağıya çekmek
d) Kazağı düzeltmek
7. Fermuar açmak- kapamak, önlük bağlamak- kaldırmak
7.1. Fermuar kapatmak
a) Fermuarı kavramak ve yardım ile yukarı çekmek
b) Fermuarı yukarı çekmek
c) Fermuarı kavramak ve her iki kısmı bir araya getirmek
d) Fermuarı kendi başına kapatmak
7.2. Fermuarı açmak
a) Fermuarı kavramak ve yardım ile aşağıya çekmek
b) Fermuarı açmak
c) Fermuarı kavramak ve her iki kısmı birbirinden ayırmak
d) Fermuarı yardımsız açmak
7.3. Önlük bağlamak
a) Kollan öne doğru uzatmak
b) Kollarını önlüğün kollarından geçirmek
c) Önlüğü omuzlarının üzerine çekmek
7.4. Önlük kaldırmak
a) Kollarını içeri çekmek
b) Önlüğü kollarından aşağıya çekmek
c) Önlüğü kaldırmak
8. Düğme açmak- kapatmak
8.1. Düğme açmak
a) Bir elle düğme deliğinin hemen yanından tutup deliği gevşetmek
b) Diğer elle düğmenin üstteki ucunu hafifçe çekmek
c) Düğmeyi yatay hale getirmek
d) Delikten yarısını çıkarmak
e) Başparmakla üst parçayı itmek
f) Diğer elle çıkan yarısının ucunu tutup çekmek, çıkarmak
g) Diğer düğmeleri de çıkarmak
8.2. Düğme iliklemek
a) Yaka uçlarından tutarak ilik ve düğmeyi karşı karşıya getirmek
b) Bir elle düğmeyi ucundan tutmak
c) Diğer elle iliğin hemen yanından tutmak
d) Düğmenin yarısını ilikten sokmak
e) Çıkan yarıyı diğer elle tutmak ve çekmek
f) Gerekirse düğmenin tutulduğu yerden başparmakla itmek
g) Düğmeyi geçirdikten sonra düzeltmek
9. Yemekten önceki- sonraki davranışlar
Yemekten önceki davranışlar:
9.1. Yerine oturmak
a) Belirtilen ya da gösterilen yere gitmek
b) Sandalyeyi dışarıya doğru çekmek
c) Sandalyeye oturmak
d) Hafifçe kalkarak sandalyeyi içeri doğru itmek
9.2. Önlük bağlamak (bkz. 7.3.)
9.3. Peçete kullanmak
a) Peçeteyi tutup ağza götürmek
b) Ağzı peçeteyle silmek
c) Elleri peçeteyle silmek
Yemekten sonraki davranışlar:
9.4. Önlüğü kaldırmak (bkz. 7.4.)
9.5. Masadan ayrılmak
a) Ayağa kalkmak
b) Sandalyeyi geriye çekmek
c) Masadan uzaklaşmak
d) Sandalyeyi masanın yanına çekmek
10. Bardaktan içmek- yağlı ekmek yemek
10.1. Bardaktan içmek
a) Bardağa iki eliyle uzanmak
b) Bardağı tutmak
c) Bardağı ağzına doğru kaldırmak
d) Bardağı alt dudağına değdirip ağzına yeteri kadar su almak
e) Suyu yudumlamak
f) Yeteri kadar içmek
g) Bardağı yerine koymak
10.2. Yağlı ekmek yemek
a) Başı yağlı ekmeğin bulunduğu yöne çevirmek
b) Yağlı ekmeği eline almak
c) Yağlı ekmeği yemek
11. Tabağa yemek koymak- bardağa içecek boşaltmak
11.1. Tabağa yemek koymak
a) Kaşığı almak
b) Kaşığı yemek dolu tabağa daldırmak
c) Kaşığa yemek doldurmak
d) Kaşıktaki yemeği boş tabağa boşaltmak
e) Kaşığı yerine bırakmak
11.2.Bardağa içecek boşaltmak (doldurmak)
a) Bardağa uzanmak
b) Bardağı kullanmadığı eline almak
c) Sürahiyi kullandığı eline almak
d) Sürahinin ucunu bardak seviyesine gelecek şekilde kaldırmak
e) Sürahiyi bardağın üzerine eğmek
f) Bardağa içeceği kadar su almak
g) Sürahiyi yerine koymak
h) Bardaktan suyu içmek
12. Kaşık kullanarak yemek yemek
12.1. Kaşık kullanmak
a) Kullandığı eli kaşığa doğru uzatmak
b) Kaşığı işaret ve orta parmağının arasına alarak başparmağıyla sıkıştıracakşekilde tutmak ya da avuç içiyle kavramak
c) Kaşığın iç kısmını üste getirmek
d) Kaşığı tabağın içine sokmak
e) Kaşığın içini yemekle doldurmak
f) Kaşığın altını tabağın kenarına silmek
g) Kaşığı ağzına sokmak
h) Kaşığın sapını kaldırmak
ı) Yiyeceği ağzına boşaltmak
i) Kaşığı çekmek
j) Yemek bitinceye kadar aynı işlemleri tekrarlamak
13. Çatal kullanarak yemek yemek
13.1. Çatal kullanmak
a) Kullandığı elini çatala doğru uzatmak
b)Çatalı başparmağı ile işaret parmağı arasına sıkıştırarak tutmak ya da avuçlarıyla kavramak
c) Çatalı yiyeceğe batırmak
d) Yiyeceği dökmeden ağzına götürmek
e) Yiyeceği dişlerinin yardımıyla ağzına yerleştirmek
f) Çatalı ağzından çekmek
g) Aynı işlemleri yiyecek bitene kadar sürdürmek
14. Tuvalet ihtiyacım gidermek
14.1. Tuvalet ihtiyacını gidermek
a) Tuvalete gitmek ve kapısını açmak
b) Pantolonunun düğmesini ve fermuarını açmak ve pantolonunu indirmek
c) Külotunu indirmek
d) Tuvalet kapağının üzerine oturmak
e) İhtiyacını gidermek
f) Tuvalet sifonunu çekmek
g) Tuvalet kâğıdı ile temizlenmek
h) Ayağa kalkmak
ı) Külotunu çekmek
i) Pantolonunu çekmek, düğme ve fermuarını kapatmak j) Tuvaletten çıkmak k) Ellerini yıkamak ve kurulamak l) Sınıfına gitmek
15. El yıkamak- yüz yıkamak
15.1. Su musluğunu açmak ve kapatmak
a) Musluğun olduğu yere gitmek
b) Yardımla musluğu açıp kapatmak
c) Musluğu yardımsız açmak
d) Musluğu yardımsız kapatmak
15.2.Elleri yıkamak
a) Musluğun yanına gitmek
b) Sol eline sabunu almak
c) Sağ eliyle musluğu açmak
d) Eli sabunla birlikte suya tutmak
e) Sabunu eller arasında tutarak köpürtmek
f) Ellerini birbirine sürterek ovalamak
g) Ellerinin üstünü ovalamak
h) Bileklerini ovalamak
ı) Ellerini suya tutarak durulamak
i) Musluğu kapatmak
15.3.Elleri kurulamak
a) Havluya uzanmak, havluyu almak
b) Ellerini havluya sürterek kurulamak
c) Havluyu yerine asmak
d) Banyoyu (lavaboyu) terk etmek
15.4.Yüz yıkamak
a) Lavaboya gitmek
b) Musluğu açmak
c) Ellerini yıkamak
d) Ellerini birleştirmek
e) Avucuna su almak
f) Başını lavaboya eğmek
g) Suyu yüzüne sıçratmadan çarpmak
h) Elleriyle yüzünü ovalamak
ı) Uygun parmaklarıyla (işaret parmağıyla) kulaklarını ovalamak
i) Uygun parmaklarıyla (işaret parmağıyla) göz çukurlarını ovalamak
j) Ellerini durulamak
k) Musluğu kapatmak
1) Ellerini kurulamak
m) Yüzünü kurulamak
n) Banyodan çıkmak
16. Diş fırçalamak
16.1. Diş fırçalamadan önce
a) Bardağı almak ve su doldurmak (yardımla)
b) Bardağı bağımsız olarak suyla doldurmak
c) Dolu bardağı yerine koymak
d) Diş macununu diş fırçasının üzerine yardımla sıkmak
e) Diş macununu diş fırçasının üzerine bağımsız olarak sıkmak
f) Diş macununun kapağını çıkarmak
g) Diş macununun kapağım kapatmak 16.2.Diş fırçalama esnasında
a) Yardımla dişleri fırçalamak
b) Diş fırçasını ağzının içine almak
c) Fırçayı dişlerin üzerinde yukarıdan aşağıya doğru gezdirerek fırçalamak
16.3.Diş fırçalamadan sonra
a) Bardağı yardımla eline almak ve ağza götürmek
b) Bardaktan bir yudum su almak
c) Diş fırçasını çıkarmak
d) Diş fırçasını yıkamak
e) Ağza su alarak çalkalamak
f) Bardağı çalkalamak
17. Ayak yıkamak- saç taramak
17.1. Ayak yıkamak
a) Ayakkabı veya terliği çıkarmak
b) Çorabı çıkarmak
c) Çorabı ayakkabı veya terliğin üzerine koymak
d) Giysiyi ıslanmayacak şekilde dize doğru katlamak
e) Yıkama için banyo terliğini giymek
f) Kullanacağı suyun önüne geçmek
g) Musluğu açmak veya uygun yerden su almak
h) Parmak aralarım yıkamak
ı) Ayağın bütününü ovalamak
i) Ayağa su dökmek
j) Diğer ayağı da aynı şekilde yıkamak
k) Elleri yıkamak
17.2.Saç taramak
a) Tarak veya fırçayı almak
b) Aynaya bakmak
c) Yukarıdan aşağıya doğru uygun yönlerde taramak
d) Tarak veya fırçayı temizlemek
e) Saçları çöp kutusuna atmak
f) Fırça veya tarağı yerine koymak
UZUN DÖNEMLİ HEDEF VE DAVRANIŞLAR
PSİKOMOTOR GELİŞİM
30. Merdiven çıkıp inmek
30.1. a) Merdivenin önünde uygun pozisyonda durmak
b) Uygun elleriyle merdivenin tırabzanına veya kenarlarına tutunmak
c) Ayağını uygun şekilde kaldırıp ilk basamağa koymak
d) Diğer ayağını onun yanına getirmek veya bir üst basamağa koymak
e) Basamaklar bitene kadar aynı işlemi sürdürmek
f) Merdiveni inerken de aynı işlemi yapmak
31. Çizgi üzerinde yürümek
31.1. a) Çizginin başına gelmek
b) Ayağını çizgiye uygun şekilde yerleştirmek
c) Kollarını iki yana açarak dengeyi sağlamak
d) Çizgiden sapmadan uygun adımlar atarak yürümek
32. Top oynamak
32.1. a) Topu atıp tutmak
Basit minder hareketleri yapmak
32.2.a) Minder önüne gelmek
b) Dizleri üzerine çömelmek
c) İki elini- parmaklarını açarak- mindere koymak
d) Başı eğerek enseyi mindere yerleştirmek
e) Takla atmak
33. Çember ile ilgili oyunları oynamak
33.1. a) Çember çevirmek
b) Çemberin içinden geçmek
c) Atlamak
34. Basit vücut hareketleri yapmak
34.1. a) Kol ve bacakları açmak, kapatmak ve zıplamak
b) El, bilek, parmak egzersizlerini yapmak, açmak, kapatmak, çevirmek
c) Bütün bedenle yumulmak, açılmak
35. Basit ritim tutabilmek
35.1.a) Ritme uygun yürümek
b) Ritme uygun el vurmak
c) Ritme uygun ayak vurmak
d) Ritme uygun ayak sallamak
Tuz seramiğini, plastrini, kili yoğurmak
35.2.a) Verilen maddeyi ele almak
b) Yuvarlamak
c) Sıkmak
d) Şekil vermek
36. Denge tahtasında yürümek
36.1.a) Denge tahtasına çıkmak
b) Ayağını denge tahtasına uygun biçimde yerleştirmek
c) Kollarını iki yana açarak dengeyi sağlamak
Boncuk dizmek
36.2.a) Boncuğu eline almak
b) İpliği almak
c) İpliği boncuğu geçirmek
d) İpliği uygun hale getirmek
UZUN DÖNEMLİ HEDEF VE DAVRANIŞLAR
SOSYAL GELİŞİM
18.Okulla ilgili belli başlı özellikleri tanımak
18.1. Okulu tanımak
a) Okulda görev alan personelin görev ve unvanlarını söylemek
b) Okulda görev yapan personelin ne iş yaptıklarını söylemek
c) Sınıfta bulunan köşeleri ve oyun materyallerini tanımak
d) Okulun bölümlerini tanımak
19. Ev ve aileyle ilgili belli başlı özellikleri tanımak
19.1.Ev ve aileyi tanımak (1. Bölüm)
a) Anne, baba, abla ve kardeşlerin sıfatları söylenince göstermek
b) Bunlar gösterilince sıfatlarını söylemek
c) Annesinin, babasının ve kardeşinin adlarını söylemek
d) Kendi adını ve soyadını söylemek
e) Sınıf arkadaşlarının adını söylemek
f) Annenin kadın, babanın erkek olduğunu söylemek
g) Ailedeki bireylerin ne iş yaptıklarını söylemek
20. Ev ve aileyle ilgili belli başlı özellikleri tanımak
20.1.Ev ve aileyi tanımak (2. Bölüm)
a) Yatak, yemek, oturma, mutfak, banyo, tuvalet, kömürlük, bahçe ve garaj sorulduğunda
yerlerini göstermek, yerleri gösterilince adlarını söylemek
b) Dolap, koltuk, sandalye, sehpa, halı, kilim, küvet, buzdolabı vb. gösterildiğinde
adlarını söylemek, adları söylendiğinde göstermek
c) Konuklara "hoş geldin" demek, elini sıkmak veya öpmek
d) Konuklar giderken "güle güle" demek veya elle uğurlamak
21. Vücudun belli başlı uzuvlarını tanımak (1. Bölüm)
21.1.a) Kol, bacak, ayak, baş, tırnak, el, göz, burun, kulak, ağız, saç, parmak, dil diş, ayak parmağı,
bilek, karın... sorulunca göstermek
22. Vücudun belli başlı uzuvlarını tanımak (2. Bölüm)
22. 1.a) Yukarıdaki uzuvların herhangi birisi gösterildiğinde adını söylemek
23. Belli başlı hayvanları tanımak (1. Bölüm)
23.1.a) Kedi, köpek, at, eşek, tavuk, horoz, ördek, kuş, yılan, koyun, inek, aslan, ayı, balık... resmi
ya da maketi gösterildiğinde adını söylemek
b)Yukarıda yazılan hayvanların seslerini duyunca adını söylemek
c)Bu hayvanların seslerini çıkarmak
24. Belli başlı hayvanları tanımak (2. Bölüm)
24.1. a) Bu hayvanların yararlarını söylemek
b) Bu hayvanların nasıl beslendiğini anlatmak
c) Bu hayvanların barınaklarını söylemek
25. Belli başlı besin maddelerini tanımak
25.1.a) Ekmek, süt, zeytin, peynir, yumurta, yoğurt, et, elma, bal, reçel, tuz, çay, un, pirinç, şeker,
domates... gösterilince adını söylemek
b) Bu besin maddelerinin adı söylendiğinde söyleneni göstermek
26. Sağlıklı yaşamanın belli başlı kurallarını kavramak (1. Bölüm)
26.1.a) Meyve ve sebzelerin yıkanmadan yenmeyeceğini söylemek
b) Başkalarının kullandığı kirli çatal, kaşık, bıçağı kullanmayacağını söylemek
c) Başkalarının kullandığı tarak, havlu, mendil, diş fırçası, ayakkabı, çorap, terlik gibi
araç- gereci kullanmayacağını söylemek
27. Sağlıklı yaşamanın belli başlı kurallarını kavramak (2. Bölüm)
27.1.a) Çok sıcak ve soğuk yiyecek ve içecekleri yemeyeceğini ve içmeyeceğini söylemek
b) Başkalarının yemek artıklarını yemeyeceğini söylemek
c) Tüp gaz, havagazı, priz, elektrik düğmesi, sıcak soba, fırın, kibrit, çakmak, bıçak, jilet,
makas gibi aletlerle oynamayacağım söylemek
28. Trafik kurallarına uygun olarak yürümek ve belli başlı trafik kurallarım söylemek (1. Bölüm)
28.1.a) Taşıtların (otobüs, kamyon, tren, vapur, taksi, dolmuş, uçak...) adlarını söylemek
b) Hava taşıtlarının adını söylemek ya da maketi gösterildiğinde adını söylemek
c) Kara taşıtlarının adını söylemek, resmi ya da maketi gösterildiğinde adını söylemek
29. Trafik kurallarına uygun olarak yürümek ve belli başlı trafik kurallarını söylemek (2. Bölüm)
29.1.a) Taşıt araçlarında görevli kişilerin (taşıt araçlarını kullananların) adlarını söylemek.
(uçak-pilot, tren-makinist, taksi ve otobüs-şoför, vapur-kaptan gibi)
b) Sokakta yayalara ayrılan yerden yürümek
c) Trafik lambasına bakmak
d) Kırmızı yanıyorsa beklemek, sarı yanıyorsa hazırlanmak, yeşil yanıyorsa geçmek ya da
trafik polisi "geç" dediğinde geçmek
G) BİLİŞSEL BECERİLER
Amaç; bilişsel beceri düzeyini geliştirmek, akademik öncesi ve akademik becerileri algılama yeteneğini geliştirmek
Akademik Öncesi Beceriler
a) Kavram eğitimi
1) Eşleştirme çalışmaları
Gerçek nesnelerle eşleştirme
Resimli kartlarla eşleştirme
Renk eşleştirme
Sayı eşleştirme
Şekil eşleştirme
2) Genelleştirme
Nesne-nesne eşleştirme
Nesne-renk eşleştirme
Nesne-sayı eşleştirme
Nesne-şekil eşleştirme
Renk-sayı eşleştirme
Renk-şekil eşleştirme
Sayı-şekil eşleştirme
3) Tanıma-tanılama çalışmaları
Renk kavramı
Şekil kavramı
Zıt kavramlar
Sayı kavramı
İlişkili kavramlar Benzerlik-farklılık Sınıflama
Edatlar
Mekan kavramı
Zaman kavramı
Ölçü birimi
4) Anlatma-yorumlama çalışmaları
Resim anlatma
Duyduğu bir olayı anlatma
Gördüğü bir olayı anlatma
Resim yorumlama
Olay kartlarını yorumlama
Gördüğü bir olayı yorumlama
Duyduğu bir olayı yorumlama
Oluşumlar arasında sebep-sonuç ilişkisi kurabilme
Eksik veya yanlış olanı bulabilme becerilerini kazanma.
5) Dikkat yoğunlaştırma ve bellek geliştirme çalışmaları
Amaç; bireyin dikkatini yoğunlaştırarak konsantrasyon yeteneğini geliştirmek veöğrendiklerini bellekte daha uzun süre tutabilmesini sağlamak, algı ve öğrenme becerisini geliştirmek.
Dikkat yoğunlaştırma çalışmaları
o Kartlarla yapılan çalışmalar
o Boncuklarla yapılan çalışmalar
o Yap-bozlarla yapılan çalışmalar
o Sözel uyarılan yerine getirme
o Bireysel ve grup kurallı oyunları
o Sınırlı alan boyama
o Origami
Bellek çalışmaları
a- İşitsel bellek çalışmaları
o Sayı tekrarlan
o Hece tekrarlan
o Kelime tekrarlan
o Cümle tekrarlan
b- Görsel bellek çalışmaları
o Eksik bulma oyunu
o Sorulduğunda gösterilen bir resmi anlatabilme
o Gösterilen bir resmin içindeki bir nesneyi anımsama
o Gösterilen bir şekli bellekten çizebilme becerilerini kazanma
6) Yazmaya hazırlık eğitimi
Amaç; bireyin yazı sembollerinin anlamını öğrenmesini sağlamak, yazma becerisini geliştirmek.
Yazma becerisinin kazanılmasında dikkat edilecek noktalar:
a- Birey daima dominant elini kullanmalıdır.
b- Sembolleri yazarken daima soldan sağa yazmalıdır.
c- Bireyin yazı sembollerini başlangıçta kendi istediği gibi, daha sonra gerçeğe daha yakın, en sonra gerçek
sembolleri çizmesi sıralamasına izin verilmeli ve birey zorlanmamalıdır.
DİL GELİŞİMİ UZUN DÖNEMLİ HEDEF VE DAVRANIŞLAR
DİL GELİŞİMİ
37. Sesin geldiği yönü bulmak, ses kaynağını bulmak
37. 1.a) Sesin geldiği yöne doğru başım çevirmek
b) Sesin geldiği yöne doğru gitmek
c) Ses kaynağını bulmak, göstermek
38. Sesleri ayırmak
38. 1.a) Zil sesini kapı sesinden ayırt etmek (farklı iki sesi ayırt etmek)
b) Saat sesini, su sesini ve düdük sesini birbirinden ayırmak.
c) Duyduğu sesin kaynağının adını söylemek (düdük sesini duyunca düdüğü göstermek ya da adını göstermek).
39. Söyleneni dinlemek:
39.1.a) Tek kelimelik basit emirlere uymak (otur, kalk, at vb.)
b) Emirlerdeki kelime sayısını arttırmak ve bu emirlere uymak.(Topu bana at,ellerini başının üstüne koy.. .gibi).
c) Daha çok kelimeli emirlere uymak,(ellerini başının üstüne koy ve gözlerini yum vb.).
d) Sesin geldiği yöne yönelmek.
e) Sesin geldiği yönde kişilerin ne yaptığım söylemek.
f) Kişilerin bulunduğu yeri söylemek.40. Söylemek:
40.1.a) İstenilen sesi çıkarmak.
b) Verilen ya da söylenen sözcüğü aynen tekrarlamak.
c) Tek kelimelik basit emirleri (gel, yap, git, tut vb.) söylemek.
Müzik dinlemek:
40.2.a) Başını sesin geldiği yöne çevirmek.
b) Jest ve mimikleri (dinlediğini anlamak), müziğe katılmak.
c) El çırpmak, tempo tutmak, vücudunu müziğin ritmine göre hareket ettirmek.
41. Anlayabilmek:
41.1. a) En fazla otuz kelime ve kahramanı iki kişiden oluşan metinlerdeki kişileri anlatmak.
b) En fazla otuz kelime ve kahramanı iki kişiden oluşan metinlerdeki kişilerin ne yaptığım söylemek.
c) Kişilerin bulunduğu yeri söylemek.
42. Konuşma organlarını konuşmaya hazır hale getirmek.
42.1 .a) Düzgün nefes almak ve vermek,
b) Kurallara uygun emmek,
c) Kurallara uygun üflemek.
d) Kurallara uygun çiğnemek.
e) Kurallara uygun ısırmak.
f) Dili kurallara uygun ağız içinde ve dışında hareket ettirmek.
g) Yalamak.
h) Dili içeri çekmek ve dışarı çıkarmak.
ı) Dudakları büzmek, bükmek, germek, sağa sola hareket ettirmek.
i) Islık veya düdük çalmak.
j) Yanak veya balon şişirmek,
k) Öpme sesi çıkarmak.
1) Nesnelere eliyle dokunmak,
m) Dokunduğu cismin sert - yumuşak, sıcak - soğuk, düz- pürüzlü, yaş- kuru olduğunu söylemek
n) Hoşa giden veya gitmeyen kokuları söylemek
o) Yaşamında çok sık kullandığı cisimleri kokusundan tanımak (yemek, limon, kolonya, sabun, nane... vb.)
43. Duygu ve düşüncelerini basit ve kısa cümlelerle sözlü olarak anlatabilmek (2.Bölüm)
43.1. a) Başından geçen bir olayı kısa cümlelerle anlatmak
b) İsteğini, dileğini öğretmene, hizmetliye, okul müdürüne kısa cümlelerle anlatmak.
44. Duygu ve düşüncelerini basit ve kısa cümlelerle sözlü olarak anlatabilmek (2.Bölüm)
44.1 . a) İzlediği bir filmi, olayı ya da dinlediği bir masalı, hoşuna giden veya gitmeyenleri kısa
cümlelerle anlatmak
b) Evde olanları kısa cümlelerle anlatmak
c) Okulda olanları kısa cümlelerle anlatmak
ÖĞRETİLEBİLİR YILLIK HEDEFLER
ÖZBAKIM BECERİLERİ
Amaç : Kazak çıkartır.
Davranışlar:
1. Ellerini çapraz duruma getirerek kazağın etek kısmından tutar.
2. Kazağı, boynuna kadar kaldırır.
3. Kazağı çekerek boynundan çıkartır.
4. Kollarını, kazağın kollarından çıkartır.
Amaç : Kazak giyer.
Davranışlar:
1. Kazağı, arka yüzü kendine bakacak şekilde omuzlarından tutar.
2. Kazağı, etek kısmı kendine bakacak şekilde serer.
3. Etek kısmının yanlarından, başparmaklar içeride kalacak şekilde tutar.
4. Kazağın etek kısmını avuç içinde toplar.
5. Başını, kazağın etek kısmından içeri geçirir.
6. Kazağın yakasını başından geçirir.
7. Ellerini, kazağın kollarından geçirir.
8. Kazağın etek kısmını beline doğru çeker.
Amaç : Pantolon çıkartır.
Davranışlar:
1. Kemer kısmını tutan kopçayı/düğmeyi açar.
2. Pantolonun fermuarını/düğmelerini açar.
3. Pantolonu bileklerine kadar indirir.
4. Pantolonun içinden ayaklarını çıkartır.
Amaç : Pantolon giyer.
Davranışlar:
1. Pantolonu, başparmakları içeride kalacak şekilde bel kısmından tutar.
2. Ayaklarını pantolonun paçalarından geçirir.
3. Pantolonu beline kadar çeker.
4. Pantolonunun kemer kısmını tutan kopçayı/düğmeyi kapatır.
5. Pantolonunun düğmelerini/fermuarını kapatır.
Amaç : Soket çorap çıkartır.
Davranışlar:
1. Çorabı koncundan tutar.
2. Çorabı bileğine kadar indirir.
3. Başparmağını çorabın içine sokar.
4. Çorabı başparmağıyla ittirerek topuğundan çıkartır.
5. Çorabı burun kısmından çekerek çıkartır.
Amaç : Soket çorap giyer.
Davranışlar:
1. Çorabı, topuk kısmı altta gelecek şekilde tutar.
2. Çorabı, başparmakları içeride kalacak şekilde koncundan tutar.
3. Çorabı, parmaklarıyla ucuna kadar toplar.
4. Çorabın ucunu ayak parmaklarına geçirir.
5. Çorabı, topuğuna kadar çeker.
6. Çorabı topuğundan geçirerek yukarı doğru çeker.
Amaç : Külotlu çorap çıkartır.
Davranışlar:
1. Çorabı, başparmakları içeride kalacak şekilde bel kısmından tutar.
2. Çorabın bel kısmını dizlerine kadar indirir.
3. Çorabın bel kısmını bileklerine kadar indirir.
4. Çorabı başparmağıyla ittirerek topuğundan çıkartır.
5. Çorabı burun kısmından çekerek çıkartır.
6. Çorabı başparmağıyla ittirerek diğer topuğundan çıkartır.
7. Çorabı burun kısmından çekerek çıkartır.
Amaç : Külotlu çorap giyer.
Davranışlar:
1. Çorabı, topukları alta gelecek şekilde belinden tutar.
2. Başparmaklar çorabın içinde kalacak şekilde, çorabın bir bacağını elinde toplar.
3. Çorabın topladığı tarafını, aynı taraftaki ayağının parmaklarına geçirir.
4. Çorabı, topuğuna kadar çeker.
5. Çorabı topuğundan geçirerek bileğine kadar çeker.
6. Çorabın diğer tarafını aynı şekilde eliyle toplar.
7. Çorabı ayağına geçirir.
8. Çorabı bileğine kadar çeker.
9. Çorabın bel kısmını, başparmakları içeride kalacak şekilde tutar.
10. Çorabı dizine kadar çeker.
11. Çorabı beline kadar çeker.
Amaç : Fermuar açar.
Davranışlar:
1. Fermuarı, açma kapama yerinden tutar.
2. Diğer eliyle açılacak yerin üstünden tutar.
3. Açma kapama yerini fermuar boyunca aşağıya doğru çeker.
Amaç : Fermuar kapatır.
Davranışlar:
1. Fermuarı açma kapama yerinden tutar.
2. Diğer eliyle kapatılacak yerin üstünden tutar.
3. Açma kapama yerini fermuar kapanana kadar yukarı doğru çeker.
Amaç : Düğme çözer.
Davranışlar:
1. Bir eliyle iliğin yanından tutar.
2. Diğer eliyle düğmeyi tutar.
3. Düğmeyi iliğin içine doğru dışarıdan içeriye doğru iter.
4. Düğmeyi ilikten çıkartır.
Amaç : Düğme ilikler.
Davranışlar:
1. Bir eliyle iliğin yanından tutar.
2. Diğer eliyle düğmeyi tutar.
3. İlik ve düğmeyi aynı hizaya getirir.
4. Düğmeyi iliğin içine doğru arkadan öne iter.
5. Düğmeyi ilikten geçirir.
Amaç : Kemer takar.
Davranışlar:
1. Kemerin ön yüzü dışa gelecek şekilde tokasız ucundan tutar.
2. Kemeri pantolonun biritlerinden geçirir.
3. Kemerin delikli ucunu tokanın altından üstüne doğru geçirir.
4. Delikli ucu çeker.
5. Kemeri beline göre ayarlar.
6. Tokanın dilini kemerin uygun deliğine geçirir.
7. Kemerin ucunu tokanın ucundan geçirir.
8. Kemerin delikli ucunu ilk biritten geçirir.
Amaç . Kemer çıkarır.Davranışlar1. Kemeri tokasına yakın olan kısmından tutar.2. Kemerin tokasına kadar olan kısmını biritlerden çıkarır.3. Diğer eliyle tokanın diline takılı olan biriti çıkarır.4. Kemerin delikli kısmını tokasından çıkarır.5. Kemer pantolonun biritlerinden çıkana kadar kemerin tokasından çeker.
Amaç . Çıt çıt açar.Davranışlar1. Çıt çıtın üst parçasını tutar.2. Diğer eliyle çıt çıtın alt parçasını tutar.3. Ellerini zıt yönde hareket ettirir.
Amaç . Çıt çıt kapatır.Davranışlar1. Çıt çıtın üst parçasını tutar.2. Diğer eliyle çıt çıtın alt parçasını tutar.3. Çıt çıtın üst parçasını alt parçaya bastırır.
Amaç : Ayakkabı bağcığı çözer.
Davranışlar:
1. Bağcıkların iki ucundan çekerek fiyongu açar.
2. Parmağını düğümün altından geçirir.
3. Düğümü parmağıyla çekerek açar.
4. Düğüm attığı yerden başlayarak bağcıkları gevşetir.
Amaç : Ayakkabı bağcığı takar.
Davranışlar:
1. Ayakkabıyı alır.
2. Bağcığın bir ucunu tutar.
3. Ucu, en alt deliğin altından üstüne doğru geçirir.
4. Ucu, karşıdaki deliğin üstünden altına doğru geçirir.
5. Aynı ucu, bağcık takılan ilk deliğin üstündeki deliğe götürür.
6. Bağcığın ucunu, deliğin altından üstüne doğru geçirir.
7. İlk bağcık geçirilen taraftaki en üst delikten bağcık geçene kadar işlem basamaklarını tekrarlar.
8. Deliklerden geçirilmeyen ucu tutar.
9. Ucu bağcığın deliklerinden geçirilen kısmın altından geçirerek karşı taraftaki üst deliğe götürür.
10. Ucu, deliğin altından üstüne doğru geçirir.
11. Bağcığın iki ucunu bir araya getirerek tutar.
12. Bağcığın açıkta kalan kısımlarının eşit uzunlukta olmasını sağlar.
Amaç : Bağcık bağlar.
Davranışlar:
1. Bağcığın uçlarından tutar.
2. Bağcığı çapraz hâle getirir.
3. Bağcığın birbirine değdiği kısmı baş ve işaret parmağıyla tutar.
4. Uçlardan birini oluşan halkanın içinden geçirir.
5. Uçları çekerek sıkılaştırır.
6. Bağcığın bir ucunu düğüme yakın yerden katlayarak tutar.
7. Diğer ucu katlı yerin üzerinden sararak çevirir.
8. Bağcığı, oluşan halkanın içinden geçirerek çeker.
Yazı yazmaya hazırlıkta:
- Çeşitli daireler çizmek
a) Daire çizmek
b) Çeşitli yaylar çizmek
c) Düz çizgi çizmek
d) Dik çizgi çizmek
e) Eğri çizgi çizmek
f) Noktalan birleştirmek
- Alt, üst ve üzerinde kavramlarını anlama
- Devamlılığı olan aynı yönde düz çizgi çizme
- Resim, şekil kopya etme
- Sesli harfleri büyük-küçük yazma
- Sessiz harf sembollerini büyük-küçük yazma becerisi geliştirme çalışmaları yapılır.
7) Okumaya hazırlık eğitimi
Amaç; Bireyi okumayı öğrenebilecek düzeye getirmek,
- Eşleme çalışmaları
o Kelime -obje ekleme
o Kelime - kelime eşleme
- Çoktan seçmek
o Gösterilen kelimeyi diğer kelimeler arasında seçmek
o İstenilen kelimeyi diğer kelimeler arasından seçebilmek
Okuyabilmek,
o Gösterilen kelimeyi okuyabilmek
o Resmi gösterilen kelimeyi bulmak ve okuyabilmek
- Öğrendiği kelimelerle kısa cümleler oluşturabilmek,
- Emir bildiren kelimeleri anlamak ve yapmak
- Emir bildiren kelimelerle diğer kelimeleri birleştirerek basit emir cümleleri yapmak ve uygulamak
- Gösterilen cümleleri çoktan seçebilmek
- Harf çalışmaları;
1.Sesli harfleri tanıyabilmek ve sesini çıkarabilmek o
2. Sessiz harflerin sesini çıkarabilmek Hece çalışmaları
o Anlamsız heceleri tanıyabilmek ve okuyabilmek
o Anlamlı tek heceli kelimeleri okuyabilmek
o Heceleri birleştirerek kelime üretmek, üretilen kelimenin anlamını anlatabilmek
ve okuyabilmek,
o Öykü içinden istenilen basit kelimeleri bulmak ve tanıyabilmek
Akademik Beceriler
Amaç: Bireyin okuma yazma becerisini kazanarak, duygu ve düşüncelerini yazılı ve sözlü olarak daha iyi anlatabilmesini sağlamak.
a) Okuma-yazma çalışmaları
- Nesne adlarım okuyabilme-yazabilme
- İki sözcüklü basit cümleleri okuyabilme-yazabilme
- Adım, soyadını okuyabilme-yazabilme
- Üç sözcüklü cümleleri okuyabilme-yazabilme
- Öğrenilmiş cümlelerin sözcükleri ile yeni cümleler oluşturabilme
- Sekiz ünlü harfi kavrayabilme
- Öğrenilmiş sözcükleri hecelerine ayırabilme
- Okuma-yazmaya işlerlik kazandırabilme
b) Temel matematik eğitim çalışmaları
- Ritmik saymalar
o 20'den geriye doğru 1 'er ritmik sayma
o 50'den geriye doğru 2'şer ritmik sayabilme
o 100'den başlayarak geriye doğru 10'ar ve 5'er ritmik sayabilme
- Kümeler
o Kümeyi ve elemanı kavrayabilme
o Kümeler arasındaki eşitlik ve denklik ilişkilerini kavrayabilme
o Kümeler üzerinden toplama ve eşittir kavramım (=) kazanabilme
o Toplamları 20'ye kadar olan doğal sayılarda toplama işlemini kavrayabilme
o Toplama işlemini yapabilme
o Çıkarma işlemini yapabilme
- Kesirler
o Yarım kesrini kavrayabilme
- Ölçüler
o Zaman ölçülerinden "saat"i kavrayabilme
o Değer ölçülerinden "para"yı kavrayabilme becerilerini kazandırmak.
G) BİLİŞSEL BECERİLER (EĞİTİLEBİLİR DÜZEY)
Amaç; bilişsel beceri düzeyini geliştirmek, akademik öncesi ve akademik becerileri algılama yeteneğini geliştirmek
Akademik Öncesi Beceriler
a) Kavram eğitimi
1) Eşleştirme çalışmaları
Gerçek nesnelerle eşleştirme
Resimli kartlarla eşleştirme
Renk eşleştirme
Sayı eşleştirme
Şekil eşleştirme
2) Genelleştirme
Nesne-nesne eşleştirme
Nesne-renk eşleştirme
Nesne-sayı eşleştirme
Nesne-şekil eşleştirme
Renk-sayı eşleştirme
Renk-şekil eşleştirme
Sayı-şekil eşleştirme
3) Tanıma-tanılama çalışmaları
Renk kavramı
Şekil kavramı
Zıt kavramlar
Sayı kavramı
İlişkili kavramlar Benzerlik-farklılık Sınıflama
Edatlar
Mekan kavramı
Zaman kavramı
Ölçü birimi
4) Anlatma-yorumlama çalışmaları
Resim anlatma
Duyduğu bir olayı anlatma
Gördüğü bir olayı anlatma
Resim yorumlama
Olay kartlarını yorumlama
Gördüğü bir olayı yorumlama
Duyduğu bir olayı yorumlama
Oluşumlar arasında sebep-sonuç ilişkisi kurabilme
Eksik veya yanlış olanı bulabilme becerilerini kazanma.
5) Dikkat yoğunlaştırma ve bellek geliştirme çalışmaları
Amaç; bireyin dikkatini yoğunlaştırarak konsantrasyon yeteneğini geliştirmek ve öğrendiklerini bellekte daha uzun süre tutabilmesini sağlamak, algı ve öğrenme becerisini geliştirmek.
Dikkat yoğunlaştırma çalışmaları
Kartlarla yapılan çalışmalar
Boncuklarla yapılan çalışmalar
Yap-bozlarla yapılan çalışmalar
Sözel uyarılan yerine getirme
Bireysel ve grup kurallı oyunları
Sınırlı alan boyama
Origami
Bellek çalışmaları
a- İşitsel bellek çalışmaları
Sayı tekrarlan
Hece tekrarlan
Kelime tekrarlan
Cümle tekrarlan
b- Görsel bellek çalışmaları
Eksik bulma oyunu
Sorulduğunda gösterilen bir resmi anlatabilme
Gösterilen bir resmin içindeki bir nesneyi anımsama
Gösterilen bir şekli bellekten çizebilme becerilerini kazanma
6) Yazmaya hazırlık eğitimi
Amaç; bireyin yazı sembollerinin anlamını öğrenmesini sağlamak, yazma becerisini geliştirmek.
Yazma becerisinin kazanılmasında dikkat edilecek noktalar:
a- Birey daima dominant elini kullanmalıdır.
b- Sembolleri yazarken daima soldan sağa yazmalıdır.
c- Bireyin yazı sembollerini başlangıçta kendi istediği gibi, daha sonra gerçeğe daha yakın, en sonra gerçek sembolleri çizmesi sıralamasına izin verilmeli ve birey zorlanmamalıdır.
Yazı yazmaya hazırlıkta:
-Çeşitli daireler çizmek
Daire çizmek
Çeşitli yaylar çizmek
Düz çizgi çizmek
Dik çizgi çizmek
Eğri çizgi çizmek
Noktalan birleştirmek
Alt, üst ve üzerinde kavramlarını anlama
Devamlılığı olan aynı yönde düz çizgi çizme
Resim, şekil kopya etme
-Sesli harfleri büyük-küçük yazma
-Sessiz harf sembollerini büyük-küçük yazma becerisi geliştirme çalışmaları yapılır.
7) Okumaya hazırlık eğitimi
Amaç; Bireyi okumayı öğrenebilecek düzeye getirmek,
- Eşleme çalışmaları
Kelime -obje ekleme
Kelime - kelime eşleme
- Çoktan seçmek
Gösterilen kelimeyi diğer kelimeler arasında seçmek
İstenilen kelimeyi diğer kelimeler arasından seçebilmek
- Okuyabilmek,
Gösterilen kelimeyi okuyabilmek
Resmi gösterilen kelimeyi bulmak ve okuyabilmek
- Öğrendiği kelimelerle kısa cümleler oluşturabilmek,
- Emir bildiren kelimeleri anlamak ve yapmak
- Emir bildiren kelimelerle diğer kelimeleri birleştirerek basit emir cümleleri yapmak ve uygulamak
- Gösterilen cümleleri çoktan seçebilmek
- Harf çalışmaları;
1.Sesli harfleri tanıyabilmek ve sesini çıkarabilmek o
2. Sessiz harflerin sesini çıkarabilmek Hece çalışmaları
Anlamsız heceleri tanıyabilmek ve okuyabilmek
Anlamlı tek heceli kelimeleri okuyabilmek
Heceleri birleştirerek kelime üretmek, üretilen kelimenin anlamını anlatabilmek ve okuyabilmek,
Öykü içinden istenilen basit kelimeleri bulmak ve tanıyabilmek
Akademik Beceriler
Amaç: Bireyin okuma yazma becerisini kazanarak, duygu ve düşüncelerini yazılı ve sözlü olarak daha iyi anlatabilmesini sağlamak.
a) Okuma-yazma çalışmaları
· Nesne adlarım okuyabilme-yazabilme
· İki sözcüklü basit cümleleri okuyabilme-yazabilme
· Adım, soyadını okuyabilme-yazabilme
· Üç sözcüklü cümleleri okuyabilme-yazabilme
· Öğrenilmiş cümlelerin sözcükleri ile yeni cümleler oluşturabilme
· Sekiz ünlü harfi kavrayabilme
· Öğrenilmiş sözcükleri hecelerine ayırabilme
· Okuma-yazmaya işlerlik kazandırabilme
b) Temel matematik eğitim çalışmaları
- Ritmik saymalar
20'den geriye doğru 1 'er ritmik sayma
50'den geriye doğru 2'şer ritmik sayabilme
100'den başlayarak geriye doğru 10'ar ve 5'er ritmik sayabilme
- Kümeler
Kümeyi ve elemanı kavrayabilme
Kümeler arasındaki eşitlik ve denklik ilişkilerini kavrayabilme
Kümeler üzerinden toplama ve eşittir kavramım (=) kazanabilme
Toplamları 20'ye kadar olan doğal sayılarda toplama işlemini kavrayabilme
Toplama işlemini yapabilme
Çıkarma işlemim yapabilme
- Kesirler
Yarım kesrini kavrayabilme
- Ölçüler
Zaman ölçülerinden "saat"i kavrayabilme
Değer ölçülerinden "para"yı kavrayabilme becerilerini kazandırmak.
EĞİTİLEBİLİR AKADEMİK OLMAYAN BECERİLER
a) Oyun ve sanat etkinlikleri
Amaç; bireyin yaratıcılık yeteneğini geliştirmek
o Tuz seramiği, plastrin, kil gibi maddelere şekil verebilme,
o Pastel boya ile boyama yapabilme,
o Kağıt yırtabilme,
o Makas ile kağıt kesebilme,
o Sulu boya ile boyama yapabilme,
o Baskı çalışmaları yapabilme,
o Kağıt yapıştırabilme.
b) Müzik
o Dinleme becerileri,
o Müziğe uygun ritm tutabilme,
o Basit şarkılar söyleyebilme,
o Basit müzikli oyunlara eşlik edebilme,
o Belli başlı müzik aletlerini tanıyabilme becerilerini kazandırmak.
c) Jimnastik
d) Bağımsız yaşama becerileri
- Toplumsal yaşam becerileri
o Toplu taşıma araçlarını kullanma,
o Haberleşme araçlarını kullanma,
o Pastane, restoran vb. yerlerde uygun davranışlar gösterebilme,
o Kurallı oyunlar oynayabilme.
o Atölye çalışmaları
o Mutfak becerileri
o Ev becerileri
o El sanatları becerisi
E) DİL İLETİŞİM BECERİLERİ (Dinleme ve Konuşma Eğitimi) EĞİTİLEBİLİR DÜZEY
Amaç; zihinsel engelli bireyin dil gelişimindeki gecikmişliği gidermek, alıcı ve ifade edici dil yeteneğini geliştirerek konuşma becerisini kazandırmak,
a) Taklit becerileri
Motor hareketlerin taklidi
Ses oyunları
Ses taklidi
Hayvan seslerinin taklidi
Hece taklidi Kelime taklidi
b) Alıcı dil becerileri
1) Dinleme becerileri
· Sesin geldiği yönü anlama
· Sesleri ayırabilme
· Görsel ve işitsel algıyı geliştirme
· Görsel ayrımı geliştirme
· İşitsel ayrımı geliştirme
· Görsel belleği geliştirme
· İşitsel belleği geliştirme
2) Tek veya daha fazla aşamalı yönergeleri anlama
3) Nesne, kişi ve resimleri tanıma
4) Edat, fiil, zamir tanıma
5) Nesne fonksiyonlarını tanıma
6) Bireye konuşma dilindeki sesleri tanıtma
7) Bireyde ses algısı yaratma
8) Kelime haznesinin geliştirilmesi
9) Çevresindeki objeleri tanıma
10)Basit emirleri anlama becerileri kazandırılır.
c) Verici dil becerileri
1) Ağız jimnastiği çalışmaları
Dudak kaslarım geliştirme
Dil kaslarını geliştirme
Çene kaslarını geliştirme
Yüz kaslarını geliştirme çalışmaları yapılır.
2) Ses ve konuşma eğitimi
Sesli harflerin çıkarılması
Sessiz harflerin çıkarılması
Sesleri eklemleme durumuna göre ele alma
Sesleri birbirine ulamayı öğreterek sözcük oluşturma
İki heceli kelimeleri söyleyebilmesi
Çevresindeki objeleri adlandırabilmesi
Temel sözcük dağarcığı oluşturma
3) İfade edici dil becerileri
Bu ne? / Bu kim? vb... soru kalıplarını kullanma
Kendisine ait sorulan cevaplama
İletişimde tek kelime kullanma
İletişimde iki, üç... kelime kullanma
Olay kartlarım sıralama ve ifade etme
Öğrendiği sözcükleri iletişim amacıyla kullanma
Konuşmayı bir iletişim aracı haline getirme becerilerini kazandırma.
4) İletişim becerileri
Amaç; günlük yaşamda kişiler arası iletişimi sağlamak
İkiden fazla komut bildiren eylemleri yerine getirebilme
Sahiplik bildiren sözcükleri yerinde kullanabilme
"Lütfen" ve "Teşekkür ederim" sözcüklerim yerinde kullanabilme
Kendisine ait nesneleri paylaşabilme
İşaret belirten sıfat sözcüklerini yerinde kullanabilme
"İle" ve "Ve" bağlaçlarını yerinde kullanabilme
Gördüğü, yaşadığı olay, oyun, film (ve benzeri) anlatabilme
Dinlediği öyküyü anlatabilme
Dinlediği bir öykünün sonucu hakkında tahmin yürütebilme
Basit oyunlarda rol alabilme
Anlatılan tek kişilik bir öyküyü dramatize edebilme becerilerini kazandırmak.
EĞİTİLEBİLİR SOSYAL-DUYGUSAL GELİŞİM
· Amaç; bireyin çevre ile etkileşimini ve iletişimini arttırma, kendini, isteklerini, .
· duygularını ifade edebilme becerisini geliştirme, psikolojik-duygusal ve sosyal uyumunu sağlamak.
a) Selamlaşma becerisini,
b) Sırasını bekleyebilme becerisini,
c) Paylaşma becerisini,
d) Sorumluluk alma duygusunu,
e) Verilen görevi yerine getirebilme becerisini,
f) Yaşıtlarıyla iletişim kurabilme becerisini,
g) Kendini ifade etme becerisini,
h) Sınıf içi kurallara uyma becerisini,
i) Başladığı işi bitirebilme becerisini,
j)Gerektiğinde yardım isteyebilme becerisini geliştirmek.
F) MOTOR BECERİLER ( EĞİTİLEBİLİR DÜZEY )
a)Büyük kas motor becerileri
1)Yürüme öncesi becerileri kazanma
Baş-boyun kontrolü
El-kol desteğiyle vücudu kaldırma
Sırtüstü-yüzükoyun pozisyonlarını alma
Destekli oturma
Sürünme
Emekleme
Ayakta durma pozisyonuna geçme
Destekli adımlama
2) Nesne itme
Nesne yuvarlama
Çömelme
Eğilme
Merdiven çıkma-inme
Yürüme
Koşma
Geriye adım atma
Çift ayak sıçrama
b) Küçük kas motor beceriler
1) Tek el-göz koordinasyonuna yönelik becerileri kazanma
Zeka kafesi kutusu takma
Plastik çivileri takma
Halkaları takma
Mandal açma-kapama
Puzzle (ilişkisiz-ilişkili)
Farklı genişlikteki kaplara nesne atma
Bir kaptan diğerine nesne boşaltma
2) Çift el-göz koordinasyonuna yönelik becerileri kazanma
Küplerle şekil oluşturma
İpe boncuk dizme-çıkarma
Parmak boyası yapma
Kalem, çubuk gibi nesnelere tel sarmak, topaç çevirmek
Hamur ve plastrin yoğurma, şekil verme
Duvarda, el ve kollarla yapılan gölge oyunu
Manüplasyon çalışmaları
Küçük top oyunları (topu bir elden diğerine transfer etme vb.)
Kağıt toplamak
Düğme dikme
Hediye paketleri hazırlama
Tellerle basit figürler yapma becerilerini kazanma
3) Yön bilgisi ve el-göz koordinasyon çalışmaları
Amaç; yön bilgisinin geliştirilerek bireyin günlük yaşantısında, okuma-yazma ve sayı sayma becerisini geliştirmesinde daha başarılı olmasını sağlamak
Yön bilgisini öğreten ve geliştiren çalışmalar
Sağ-sol kavramı
Aşağı-yukarı kavramı
Ön-arka kavramı
Yan-orta kavramı
El-kol koordinasyon çalışmaları
Amaç; el ile kolun uyumlu bir şekilde çalışması becerisini kazandırmak.
Dramatizasyon
Şarkıları hareketli olarak söyleyebilme
Marangoz araçları ile yapılan hareketler
Özbakım çalışmaları
Kürek çekmek, ip çekmek, yer silmek, şişe açmak ve benzeri
hareketleri yapabilme becerisini kazandırmak
4) Göz-motor koordinasyon çalışmalarıAmaç; bireyin iki elini birden kullanabilme becerisini geliştirmek.
a)-Yırtma çalışmaları
b)-Kesme çalışmaları
Rasgele kesme çalışmaları
Düz çizgiyi kesme
Bir düz çizginin yanından dönerek kesme
Eğri çizgileri (yuvarlak hatlı çizgileri) kesme
Karışık şekiller kesme
Kolay figürleri kesme
Değişik şekiller kesme becerilerini kazanma.
5) Fiziksel gelişim çalışmaları
Amaç; bütün vücut denge ve koordinasyonunu geliştirmek, vücut parçalarının hareketlerini yapabilme becerilerini kazandırmak.
-Vücudu tanıma alıştırmaları
-Denge alıştırmaları
-Yürüme alıştırmaları
-Büyük ve küçük motor hareketler
Yüzüstü yatarak yapılan çalışmalar
Sırtüstü yatarak yapılan çalışmalar
Vücudun farklı pozisyonlarındaki hareketler
Denge sehpasında çalışma
Bacağın farklı pozisyonlarındaki hareketler
Kolun farklı pozisyonlarındaki hareketler
Omuz hareketleri
Dirsek hareketleri
Bilek hareketleri
El ve parmak hareketleri
Dönme hareketleri
Diz üstü hareketleri
Ayakta durma hareketleri
Vücudun yer ve durumunu değiştirme hareketleri
-Çift yönlü hareketler
Tek yönlü hareketler
Karışık yönlü hareketler
Vücudun yerini değiştirme hareketleri
Vücudun durumunu değiştirme hareketleri
Hareketlerin kuvvetini değiştirme alıştırmaları
Hareketlerin temposunu değiştirme alıştırmaları yapabilme becerisini kazanma
UZUN DÖNEMLİ HEDEFLER VE DAVRANIŞLAR
ÖZ BAKIM BECERİLERİ
1.Ağız, burun temizliğini kendi kendine mendil kullanarak yapabilmek.
1.1. a) Mendili çıkarmak.
b) Mendili açmak.
c) Ağız ya da burnu uygun biçimde silmek.
d) Mendili katlayıp koymak ya da çöpe atmak.
2. Çorap çıkarmak ve giymek.
2.1. Çorap çıkarmak:
a) Çorabı koncundan iki elle bileklere doğru indirmek.
b) Parmakları içeriye kaydırmak ve topuğu kurtarmak.
c) Çorabı parmaklarından çekip çıkarmak.
d) Çorabı parmaklarından çekip çıkarmak.
e) Diğer ayak için de aynı işlemi yapmak.
f) Çorapları düzeltmek.
g) Uygun bir yere koymak.
2.2. Çorap Giymek:
a) Çorabı almak.
b) Sağ dizini büküp, sağ ayağına kendine çekerek yere oturmak.
c) Çorabın boğaz kısmını toplamak.
d) Ayağı çorabın burnuna yerleştirmek.
e) Çorapları düzeltmek.
f) Uygun bir yere koymak.
3. Pantolon çıkarmak- giymek.
Kızlar için etek çıkarmak giymek.
3.1. Pantolon çıkarmak (Lastikli pantolon):
a) Pantolonu belinden tutarak kalçalara kadar indirmek.
b) Uygun yere oturmak.
c) Pantolonu dizlere doğru indirmek.
d) Pantolon bacaklarını tek tek bacaklardan çıkarmak.
e) Düzeltmek.
f) Uygun yere oturmak.
3.2. Pantolon Giymek (Lastikli pantolon):
a) Pantolonu almak.
b) Pantolonu kemerinden tutarak yere yaymak.
c) Oturmak.
d) Tek bacakla bir paçayı giymek.
e) Ayak dışarıda kalacak şekilde çekmek.
f) Aynı işlemleri diğer ayak için de yapmak.
g) Pantolonu kemerinden (belinden) tutup bele kadar çekmek.
3.3. Etek Çıkarmak.
a) Bacakları yan yana getirmek.
b) Ayaklarını etekten yukarı doğru kaldırmak.
c) Eteği dizlerden aşağı çekmek.
d) Eteği kendi kendine çıkarmak.
3.4. Etek giymek.
a) Eteği uygun yere ve düzgünce yaymak.
b) Yere oturmak.
c) İki ayağını eteğe sokmak.
d) Dize kadar çekmek.
e) Ayakları etekten kurtarmak.
f) Ayağa kalkmak, bele kadar çekmek.
g) Eteği üzerinde düzeltmek.
4. Ayakkabı çıkarmak- giymek
4.1. Ayakkabı çıkarmak
a) Ayağı kendine doğru çekmek
b) Ayakkabının bağlarını çözmek
c) Ayakkabıyı elle tutmak
d) Ayakkabıyı çıkarmak
4.2. Ayakkabı giymek
a) Ayağı uzatmak
b) Topukları aşağıya doğru itmek
c) Ayakkabıyı öğretmenin gösterdiği şekilde giymek
d) Ayağını ayakkabıya yerleştirmek
5. Ceket, palto, manto çıkarmak- giymek
5.1. Ceket, palto, manto çıkarmak
a) Kollardan kendine doğru çekmek
b) Palto, manto veya ceketin omuzlarından aşağıya çekmek
c) Palto, manto veya ceketten kollarını çıkararak çıkarmak
5.2. Ceket, palto, manto giymek
a) Paltoyu arka kısmı yere, yaka kısmı kendine dönük olarak yaymak
b) Kollarını yana doğru açmak
c) Sağ kolunu paltonun sağ koluna sokmak
d) Sol kolunu paltonun sol koluna sokmak
e) Paltoyu düzeltmek
6. Kazak çıkarmak- giymek
6.1. Kazak çıkarmak
a) Kazağın arka yakasından tutmak ve yukarıya doğru çekmek
b) Kazağı kafadan çıkarmak
c) Sağ kolunu tutup kazaktan çıkarmak
d) Sol kolunu tutup kazaktan çıkarmak
6.2. Kazak giymek
a) Kazağın ön ve arka kısmını belirlemek
b) Kazağı başından geçirmek, sonra ellerini geçirmek ya da ellerini geçirip sonra başını geçirmek
c) Eteğini aşağıya çekmek
d) Kazağı düzeltmek
7. Fermuar açmak- kapamak, önlük bağlamak- kaldırmak
7.1. Fermuar kapatmak
a) Fermuarı kavramak ve yardım ile yukarı çekmek
b) Fermuarı yukarı çekmek
c) Fermuarı kavramak ve her iki kısmı bir araya getirmek
d) Fermuarı kendi başına kapatmak
7.2. Fermuarı açmak
a) Fermuarı kavramak ve yardım ile aşağıya çekmek
b) Fermuarı açmak
c) Fermuarı kavramak ve her iki kısmı birbirinden ayırmak
d) Fermuarı yardımsız açmak
7.3. Önlük bağlamak
a) Kollan öne doğru uzatmak
b) Kollarını önlüğün kollarından geçirmek
c) Önlüğü omuzlarının üzerine çekmek
7.4. Önlük kaldırmak
a) Kollarını içeri çekmek
b) Önlüğü kollarından aşağıya çekmek
c) Önlüğü kaldırmak
8. Düğme açmak- kapatmak
8.1. Düğme açmak
a) Bir elle düğme deliğinin hemen yanından tutup deliği gevşetmek
b) Diğer elle düğmenin üstteki ucunu hafifçe çekmek
c) Düğmeyi yatay hale getirmek
d) Delikten yarısını çıkarmak
e) Başparmakla üst parçayı itmek
f) Diğer elle çıkan yarısının ucunu tutup çekmek, çıkarmak
g) Diğer düğmeleri de çıkarmak
8.2. Düğme iliklemek
a) Yaka uçlarından tutarak ilik ve düğmeyi karşı karşıya getirmek
b) Bir elle düğmeyi ucundan tutmak
c) Diğer elle iliğin hemen yanından tutmak
d) Düğmenin yarısını ilikten sokmak
e) Çıkan yarıyı diğer elle tutmak ve çekmek
f) Gerekirse düğmenin tutulduğu yerden başparmakla itmek
g) Düğmeyi geçirdikten sonra düzeltmek
9. Yemekten önceki- sonraki davranışlar
Yemekten önceki davranışlar:
9.1. Yerine oturmak
a) Belirtilen ya da gösterilen yere gitmek
b) Sandalyeyi dışarıya doğru çekmek
c) Sandalyeye oturmak
d) Hafifçe kalkarak sandalyeyi içeri doğru itmek
9.2. Önlük bağlamak (bkz. 7.3.)
9.3. Peçete kullanmak
a) Peçeteyi tutup ağza götürmek
b) Ağzı peçeteyle silmek
c) Elleri peçeteyle silmek
Yemekten sonraki davranışlar:
9.4. Önlüğü kaldırmak (bkz. 7.4.)
9.5. Masadan ayrılmak
a) Ayağa kalkmak
b) Sandalyeyi geriye çekmek
c) Masadan uzaklaşmak
d) Sandalyeyi masanın yanına çekmek
10. Bardaktan içmek- yağlı ekmek yemek
10.1. Bardaktan içmek
a) Bardağa iki eliyle uzanmak
b) Bardağı tutmak
c) Bardağı ağzına doğru kaldırmak
d) Bardağı alt dudağına değdirip ağzına yeteri kadar su almak
e) Suyu yudumlamak
f) Yeteri kadar içmek
g) Bardağı yerine koymak
10.2. Yağlı ekmek yemek
a) Başı yağlı ekmeğin bulunduğu yöne çevirmek
b) Yağlı ekmeği eline almak
c) Yağlı ekmeği yemek
11. Tabağa yemek koymak- bardağa içecek boşaltmak
11.1. Tabağa yemek koymak
a) Kaşığı almak
b) Kaşığı yemek dolu tabağa daldırmak
c) Kaşığa yemek doldurmak
d) Kaşıktaki yemeği boş tabağa boşaltmak
e) Kaşığı yerine bırakmak
11.2.Bardağa içecek boşaltmak (doldurmak)
a) Bardağa uzanmak
b) Bardağı kullanmadığı eline almak
c) Sürahiyi kullandığı eline almak
d) Sürahinin ucunu bardak seviyesine gelecek şekilde kaldırmak
e) Sürahiyi bardağın üzerine eğmek
f) Bardağa içeceği kadar su almak
g) Sürahiyi yerine koymak
h) Bardaktan suyu içmek
12. Kaşık kullanarak yemek yemek
12.1. Kaşık kullanmak
a) Kullandığı eli kaşığa doğru uzatmak
b) Kaşığı işaret ve orta parmağının arasına alarak başparmağıyla sıkıştıracakşekilde tutmak ya da avuç içiyle kavramak
c) Kaşığın iç kısmını üste getirmek
d) Kaşığı tabağın içine sokmak
e) Kaşığın içini yemekle doldurmak
f) Kaşığın altını tabağın kenarına silmek
g) Kaşığı ağzına sokmak
h) Kaşığın sapını kaldırmak
ı) Yiyeceği ağzına boşaltmak
i) Kaşığı çekmek
j) Yemek bitinceye kadar aynı işlemleri tekrarlamak
13. Çatal kullanarak yemek yemek
13.1. Çatal kullanmak
a) Kullandığı elini çatala doğru uzatmak
b)Çatalı başparmağı ile işaret parmağı arasına sıkıştırarak tutmak ya da avuçlarıyla kavramak
c) Çatalı yiyeceğe batırmak
d) Yiyeceği dökmeden ağzına götürmek
e) Yiyeceği dişlerinin yardımıyla ağzına yerleştirmek
f) Çatalı ağzından çekmek
g) Aynı işlemleri yiyecek bitene kadar sürdürmek
14. Tuvalet ihtiyacım gidermek
14.1. Tuvalet ihtiyacını gidermek
a) Tuvalete gitmek ve kapısını açmak
b) Pantolonunun düğmesini ve fermuarını açmak ve pantolonunu indirmek
c) Külotunu indirmek
d) Tuvalet kapağının üzerine oturmak
e) İhtiyacını gidermek
f) Tuvalet sifonunu çekmek
g) Tuvalet kâğıdı ile temizlenmek
h) Ayağa kalkmak
ı) Külotunu çekmek
i) Pantolonunu çekmek, düğme ve fermuarını kapatmak j) Tuvaletten çıkmak k) Ellerini yıkamak ve kurulamak l) Sınıfına gitmek
15. El yıkamak- yüz yıkamak
15.1. Su musluğunu açmak ve kapatmak
a) Musluğun olduğu yere gitmek
b) Yardımla musluğu açıp kapatmak
c) Musluğu yardımsız açmak
d) Musluğu yardımsız kapatmak
15.2.Elleri yıkamak
a) Musluğun yanına gitmek
b) Sol eline sabunu almak
c) Sağ eliyle musluğu açmak
d) Eli sabunla birlikte suya tutmak
e) Sabunu eller arasında tutarak köpürtmek
f) Ellerini birbirine sürterek ovalamak
g) Ellerinin üstünü ovalamak
h) Bileklerini ovalamak
ı) Ellerini suya tutarak durulamak
i) Musluğu kapatmak
15.3.Elleri kurulamak
a) Havluya uzanmak, havluyu almak
b) Ellerini havluya sürterek kurulamak
c) Havluyu yerine asmak
d) Banyoyu (lavaboyu) terk etmek
15.4.Yüz yıkamak
a) Lavaboya gitmek
b) Musluğu açmak
c) Ellerini yıkamak
d) Ellerini birleştirmek
e) Avucuna su almak
f) Başını lavaboya eğmek
g) Suyu yüzüne sıçratmadan çarpmak
h) Elleriyle yüzünü ovalamak
ı) Uygun parmaklarıyla (işaret parmağıyla) kulaklarını ovalamak
i) Uygun parmaklarıyla (işaret parmağıyla) göz çukurlarını ovalamak
j) Ellerini durulamak
k) Musluğu kapatmak
1) Ellerini kurulamak
m) Yüzünü kurulamak
n) Banyodan çıkmak
16. Diş fırçalamak
16.1. Diş fırçalamadan önce
a) Bardağı almak ve su doldurmak (yardımla)
b) Bardağı bağımsız olarak suyla doldurmak
c) Dolu bardağı yerine koymak
d) Diş macununu diş fırçasının üzerine yardımla sıkmak
e) Diş macununu diş fırçasının üzerine bağımsız olarak sıkmak
f) Diş macununun kapağını çıkarmak
g) Diş macununun kapağım kapatmak 16.2.Diş fırçalama esnasında
a) Yardımla dişleri fırçalamak
b) Diş fırçasını ağzının içine almak
c) Fırçayı dişlerin üzerinde yukarıdan aşağıya doğru gezdirerek fırçalamak
16.3.Diş fırçalamadan sonra
a) Bardağı yardımla eline almak ve ağza götürmek
b) Bardaktan bir yudum su almak
c) Diş fırçasını çıkarmak
d) Diş fırçasını yıkamak
e) Ağza su alarak çalkalamak
f) Bardağı çalkalamak
17. Ayak yıkamak- saç taramak
17.1. Ayak yıkamak
a) Ayakkabı veya terliği çıkarmak
b) Çorabı çıkarmak
c) Çorabı ayakkabı veya terliğin üzerine koymak
d) Giysiyi ıslanmayacak şekilde dize doğru katlamak
e) Yıkama için banyo terliğini giymek
f) Kullanacağı suyun önüne geçmek
g) Musluğu açmak veya uygun yerden su almak
h) Parmak aralarım yıkamak
ı) Ayağın bütününü ovalamak
i) Ayağa su dökmek
j) Diğer ayağı da aynı şekilde yıkamak
k) Elleri yıkamak
17.2.Saç taramak
a) Tarak veya fırçayı almak
b) Aynaya bakmak
c) Yukarıdan aşağıya doğru uygun yönlerde taramak
d) Tarak veya fırçayı temizlemek
e) Saçları çöp kutusuna atmak
f) Fırça veya tarağı yerine koymak
UZUN DÖNEMLİ HEDEF VE DAVRANIŞLAR
PSİKOMOTOR GELİŞİM
30. Merdiven çıkıp inmek
30.1. a) Merdivenin önünde uygun pozisyonda durmak
b) Uygun elleriyle merdivenin tırabzanına veya kenarlarına tutunmak
c) Ayağını uygun şekilde kaldırıp ilk basamağa koymak
d) Diğer ayağını onun yanına getirmek veya bir üst basamağa koymak
e) Basamaklar bitene kadar aynı işlemi sürdürmek
f) Merdiveni inerken de aynı işlemi yapmak
31. Çizgi üzerinde yürümek
31.1. a) Çizginin başına gelmek
b) Ayağını çizgiye uygun şekilde yerleştirmek
c) Kollarını iki yana açarak dengeyi sağlamak
d) Çizgiden sapmadan uygun adımlar atarak yürümek
32. Top oynamak
32.1. a) Topu atıp tutmak
Basit minder hareketleri yapmak
32.2.a) Minder önüne gelmek
b) Dizleri üzerine çömelmek
c) İki elini- parmaklarını açarak- mindere koymak
d) Başı eğerek enseyi mindere yerleştirmek
e) Takla atmak
33. Çember ile ilgili oyunları oynamak
33.1. a) Çember çevirmek
b) Çemberin içinden geçmek
c) Atlamak
34. Basit vücut hareketleri yapmak
34.1. a) Kol ve bacakları açmak, kapatmak ve zıplamak
b) El, bilek, parmak egzersizlerini yapmak, açmak, kapatmak, çevirmek
c) Bütün bedenle yumulmak, açılmak
35. Basit ritim tutabilmek
35.1.a) Ritme uygun yürümek
b) Ritme uygun el vurmak
c) Ritme uygun ayak vurmak
d) Ritme uygun ayak sallamak
Tuz seramiğini, plastrini, kili yoğurmak
35.2.a) Verilen maddeyi ele almak
b) Yuvarlamak
c) Sıkmak
d) Şekil vermek
36. Denge tahtasında yürümek
36.1.a) Denge tahtasına çıkmak
b) Ayağını denge tahtasına uygun biçimde yerleştirmek
c) Kollarını iki yana açarak dengeyi sağlamak
Boncuk dizmek
36.2.a) Boncuğu eline almak
b) İpliği almak
c) İpliği boncuğu geçirmek
d) İpliği uygun hale getirmek
UZUN DÖNEMLİ HEDEF VE DAVRANIŞLAR
SOSYAL GELİŞİM
18.Okulla ilgili belli başlı özellikleri tanımak
18.1. Okulu tanımak
a) Okulda görev alan personelin görev ve unvanlarını söylemek
b) Okulda görev yapan personelin ne iş yaptıklarını söylemek
c) Sınıfta bulunan köşeleri ve oyun materyallerini tanımak
d) Okulun bölümlerini tanımak
19. Ev ve aileyle ilgili belli başlı özellikleri tanımak
19.1.Ev ve aileyi tanımak (1. Bölüm)
a) Anne, baba, abla ve kardeşlerin sıfatları söylenince göstermek
b) Bunlar gösterilince sıfatlarını söylemek
c) Annesinin, babasının ve kardeşinin adlarını söylemek
d) Kendi adını ve soyadını söylemek
e) Sınıf arkadaşlarının adını söylemek
f) Annenin kadın, babanın erkek olduğunu söylemek
g) Ailedeki bireylerin ne iş yaptıklarını söylemek
20. Ev ve aileyle ilgili belli başlı özellikleri tanımak
20.1.Ev ve aileyi tanımak (2. Bölüm)
a) Yatak, yemek, oturma, mutfak, banyo, tuvalet, kömürlük, bahçe ve garaj sorulduğunda
yerlerini göstermek, yerleri gösterilince adlarını söylemek
b) Dolap, koltuk, sandalye, sehpa, halı, kilim, küvet, buzdolabı vb. gösterildiğinde
adlarını söylemek, adları söylendiğinde göstermek
c) Konuklara "hoş geldin" demek, elini sıkmak veya öpmek
d) Konuklar giderken "güle güle" demek veya elle uğurlamak
21. Vücudun belli başlı uzuvlarını tanımak (1. Bölüm)
21.1.a) Kol, bacak, ayak, baş, tırnak, el, göz, burun, kulak, ağız, saç, parmak, dil diş, ayak parmağı,
bilek, karın... sorulunca göstermek
22. Vücudun belli başlı uzuvlarını tanımak (2. Bölüm)
22. 1.a) Yukarıdaki uzuvların herhangi birisi gösterildiğinde adını söylemek
23. Belli başlı hayvanları tanımak (1. Bölüm)
23.1.a) Kedi, köpek, at, eşek, tavuk, horoz, ördek, kuş, yılan, koyun, inek, aslan, ayı, balık... resmi
ya da maketi gösterildiğinde adını söylemek
b)Yukarıda yazılan hayvanların seslerini duyunca adını söylemek
c)Bu hayvanların seslerini çıkarmak
24. Belli başlı hayvanları tanımak (2. Bölüm)
24.1. a) Bu hayvanların yararlarını söylemek
b) Bu hayvanların nasıl beslendiğini anlatmak
c) Bu hayvanların barınaklarını söylemek
25. Belli başlı besin maddelerini tanımak
25.1.a) Ekmek, süt, zeytin, peynir, yumurta, yoğurt, et, elma, bal, reçel, tuz, çay, un, pirinç, şeker,
domates... gösterilince adını söylemek
b) Bu besin maddelerinin adı söylendiğinde söyleneni göstermek
26. Sağlıklı yaşamanın belli başlı kurallarını kavramak (1. Bölüm)
26.1.a) Meyve ve sebzelerin yıkanmadan yenmeyeceğini söylemek
b) Başkalarının kullandığı kirli çatal, kaşık, bıçağı kullanmayacağını söylemek
c) Başkalarının kullandığı tarak, havlu, mendil, diş fırçası, ayakkabı, çorap, terlik gibi
araç- gereci kullanmayacağını söylemek
27. Sağlıklı yaşamanın belli başlı kurallarını kavramak (2. Bölüm)
27.1.a) Çok sıcak ve soğuk yiyecek ve içecekleri yemeyeceğini ve içmeyeceğini söylemek
b) Başkalarının yemek artıklarını yemeyeceğini söylemek
c) Tüp gaz, havagazı, priz, elektrik düğmesi, sıcak soba, fırın, kibrit, çakmak, bıçak, jilet,
makas gibi aletlerle oynamayacağım söylemek
28. Trafik kurallarına uygun olarak yürümek ve belli başlı trafik kurallarım söylemek (1. Bölüm)
28.1.a) Taşıtların (otobüs, kamyon, tren, vapur, taksi, dolmuş, uçak...) adlarını söylemek
b) Hava taşıtlarının adını söylemek ya da maketi gösterildiğinde adını söylemek
c) Kara taşıtlarının adını söylemek, resmi ya da maketi gösterildiğinde adını söylemek
29. Trafik kurallarına uygun olarak yürümek ve belli başlı trafik kurallarını söylemek (2. Bölüm)
29.1.a) Taşıt araçlarında görevli kişilerin (taşıt araçlarını kullananların) adlarını söylemek.
(uçak-pilot, tren-makinist, taksi ve otobüs-şoför, vapur-kaptan gibi)
b) Sokakta yayalara ayrılan yerden yürümek
c) Trafik lambasına bakmak
d) Kırmızı yanıyorsa beklemek, sarı yanıyorsa hazırlanmak, yeşil yanıyorsa geçmek ya da
trafik polisi "geç" dediğinde geçmek
AİLE EĞİTİM PRIGRAMI
AİLE EĞİTİM PROĞRAMI
A. PROĞRAMIN GENEL AMAÇLARI
1- Çocuğunu tanıması, kabullenmesi ve çocuğuyla uyum içinde yaşamasının sağlamak.
2- Ailenin toplumla uyum içerisinde yaşamasını sağlamak.
3- Çocuğunun eğitimine kendine güven ve bağımsızlık duygusunun gelişmesinde, sosyalleşmesinde Rehabilitasyon Merkeziyle işbirliği yapmasını sağlamak.
4- Rehabilitasyon Merkeziyle iş birliği yaparak Rehabilitasyon Merkezinde uygulanan Eğitim Öğretim Programım evde desteklemek, pekiştirmek.
5- Engelli çocuğa sahip diğer ailelerle tanışması, kaynaşması aynı amaç, sorun ve çözüm yolları üzerinde işbirliği sağlayarak yalnız olmadığım hissetmesini, rahatlamasını, sağlamak.
B. AİLE EĞİTİM PROGRAMININ UYGULANMASI
1- Program uzman personel tarafından hazırlanır. Sorumlu müdür tarafından onaylanır ve uygulaması sağlanır.
2- Uzaman personel tarafından özürlünün bireysel gelişimi, eğitimi- öğretim çalışmaları ve evde yapılacak pekiştirme içerikli aile eğitimi programı bireysel gelişimi, programı bireysel oturumlarda velilere uygulamalı olarak anlatılır.
C. AİLE EĞİTİMİNİ UYGULAYACAK PERSONELİN NİTELİĞİ
Özel eğitim Meslek elemanları, Sosyal Hizmet Uzmanları, Psikolojik Rehberlik ve Danışma bölümü mezunları tarafından uygulanacaktır.
D. AİLELERLE YAPILACAK ÇALIŞMALAR
1. Aile Eğitim Çalışmaları
2. Psikolojik Danışma Çalışmaları
AİLE EĞİTİMİ
Bireyin günlük yaşama uyum sağlaması, tamamen bağımsız ya da çevresine en az bağımlı olarak yaşayabilmesi, toplumda aktif bir birey olması, yetersizliğin birey üzerindeki etkilerini en aza indirgenmesi ile mümkündür. Bu da çocuğun gereksinimlerini temel alan eğitim programlarının hazırlanması ve çocuğa en yakın kurum olan ailenin, yetersizliğin ortaya çıkardığı problemlerle baş etmesi ile mümkün olabilmektedir. Bu nedenle özürlü çocuğu olan anne-babalara uzmanlar tarafından destek vermek amacıyla iki tür çalışma yapmak planlanmıştır. Bunlar;
1. Anne -Baba Eğitim Çalışması
2. Psikolojik Danışma Çalışmaları
Aile Eğitimi; Aile için hazırlanan ve zihinsel engelli çocuğun akademik, sosyal, kişisel bakım ve becerilerine ilişkin durum ve gelişmesi olası hedef ve amaçları açıklayan uygulanmasında aileye yardımcı olan ailenin bir bütün olarak sosyal çevreye uyumunu destekleyen programdır. Bu programın uygulanmasında aşağıda yer alan ilkeler temel alınacaktır.
1- Aile eğitimi, özel eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır.
2- Aile eğitimine öğrencinin eğitimiyle birlikte başlanır.
3- Her aile çocuğun engel derecesine bakılmazsızın Aile eğitiminden yararlanır.
4- Aile bütünlüğünü esas kabul ederek Aile Eğitimi bütün aile bireylerini hedef alır.
5- Aile eğitim hizmetleri çocuğun ve Ailenin özellikleri dikkate alınarak hazırlanır ve uygulanır.
6- Aile eğitimi çocuğun eğitimiyle kesintisiz devam eder.
7- Aile eğitiminde aileye ilişkin özel durum ve olaylarda gizlilik esastır.
8- Aile eğitimi programına katılmada gönüllülük esastır.
9- Yapılacak anket sonucunda ailelerin istek ve ihtiyaçlarına göre saat ve gün belirlenerek bireysel ve grup eğitimleri yapılacaktır.
AİLE EĞİTİM ÇALIŞMALARI
Anne – Babaların eğitim çalışmalarında aşağıda açıklanan konularla ilgili çalışma yapılması planlanmıştır.
1. Engel gruplarının tanıtılması
- Engel gurubunun genel özellikleri.
- Engel gurubunun kişisel özellikleri.
- Engel gurubun fiziksel psikolojik özellikleri
- Engel gurubun psikolojik özellikleri
- Engel gurubun eğitimsel özellikleri
- Engelli çocuğun teşhisi ve tanılanması
1. Özel eğitime muhtaç çocukların eğitim ilkeleri, eğitim hakları ve sorumlulukları
Toplumda engelli çocuklara karşı kalıp yargıları ve engelli olarak etkilemeyi kişilik benlik tasarımına karşı aileyi bilgilendirme,
Özürlülere yasanın tanıdığı haklar ve yüklediği sorumluluklar hakkında aileyi bilgilendirmek.
Aileye özel eğitime muhtaç çocuğa hizmet veren kurumları ve bu kurumlarda görevli olan personelin ne tür hizmetler vereceğini anlatmak.
Rehabilitasyon merkezi tarafından çocuk için hazırlanan eğitim öğretim sosyalleşme programının velisinin takibini ve uygulamasını sağlamak,
Ailelere özürlü çocuğuyla sağlıklı iletişim kurmanın yolları ve önemini anlatmak
Engelli çocuğun olumsuz davranışlarının saptanması ve ortadan kaldırılması üzere rehabilitasyon merkezi ile işbirliği içinde çalışmanın öneminin anlatılması
Anne-babaların Beceri öğretebilmeleri için
- Edimsel öğrenme tekniklerini
- Davranış değiştirme yöntemlerinin öğretilmesi
Anne-babaların Çocuğu daha iyi kontrol edebilmeleri için;
Çocuğun davranışlarını gözlemlemeyi
Olumlu ve olumsuz davranışlarla ilgili sistemli veri toplamayı
Çevreyi düzenlemeyi
Ödüllendirme tekniklerini kullanarak çocuğun davranışlarını değiştirmeyi öğretmek
Aileye çevrenin kötü şartlarını düzeltme iyi şartlarda geliştirme ve çevrenin imkanlarından daha çok yararlanma imkanlarını kavratma,
Ailelere özürlü çocukların farklı olduğu ve bu yüzden beklentilerinin farklılıkları doğrultusunda olması gerektiğini bireysel eğitim programları hazırlayarak anlatmak ve evde destek sistemi ile uygulamalara katılmalarını sağlamak
Aile ziyaretleri yapılarak özürlü çocuğu doğal ortamda incelenmesini sağlamak.
Zihinsel engelli çocuğun eğitimi ve olumlu davranış durumları kazandırma ve devamlılığını sağlamada anne ve babalar arası tutarlılık, eşgüdüm ve dayanışmanın sağlanması
Aile eğitim programının nasıl yürütüleceği ve programın önemi konusunda açıklamalarda bulunmak.
2. PSİKOLOJİK DANIŞMA ÇALIŞMALARI
A- Psikolojik danışma çalışmalarının gerekliliği:
Ailelerle yapılan çalışmalarda özürlü çocuğun aile üzerindeki etkileri incelenmiş, anne babaların bu duruma uyum sağlayıncaya kadar bir çok aşamadan geçtikleri, inkar, kaygı, şok, korku, kızgınlık gibi duyguları yaşadıkları, sıklıkla kendilerini çocuklarının durumlarından sorumlu tutukları ve bir çok anne babanın suçluluk duydukları ifade ettikleri gözlemlenmiştir.bazı anne babaların çocuğun problemleri ile baş etme yöntemleri nedeni ile bir çok toplum tarafından eleştirildikleri, bir çok anne babanın da içinde yaşadığı toplumun özürlü bireylere karşı olumsuz tutumlarına paralel olarak kendi özürlü çocuklarına karşı olumsuz tutum içinde oldukları görülmüştür. Çocuğun yetersizliklerinin ortaya çıkması, bunun sonucunda özürlü tanısı alması ile anne babalar hem kendi duyguları ile baş etmek hem de toplumun özürlü bireylere karşı olumsuz tutumlarıyla karşı karşıya gelmek zorunda kalmaktadırlar. Bu nedenle özürlü çocuğun doğumuyla bir çok yeni durumla karşılaşan ailenin özürlü çocuğa karşı duygu ve tutumlarını, toplumun özürlü çocuk ve ailesine karşı tutumlarına uygun çözümler geliştirebilmek amacıyla psikolojik danışma çalışmaları yapılmaktadır.
B. Psikolojik danışma çalışmalarının amacı:
1. Psikolojik danışma çalışmalarının temel amacı anne babaların kendi davranışları ile ilgili dinamikler yada içsel faktörleri keşfetmesini sağlamaktır.
2. Ailedeki olumsuz tutum ve duyguların değiştirilmesi.
3. Ailenin olumsuz tutum ve duyguların değiştirilerek özürlü çocuğun daha iyi kabullenilmesini sağlamak.
4. Ailenin kendi duygularıyla yüz yüze gelmelerini sağlamak.
5. Benzer özellikte çocuğu olan anne babaların duygu düşünce ve tepkilerini anlayabilmelerini sağlamak.
6. Çocuklarıyla ilgili beklenti ve duygularını paylaşarak problemlerine gerçekçi çözümler üretebilmek.
7. Anne babaların depresyon ve stres yaşama risklerini azaltmak.
8. Anne babaların kendilerini daha yeterli hissetmelerini sağlamaktır.
C. Psikolojik danışma çalışmalarının uygulanması:
Bu çalışmalar,özürlü bebeğin hemen doğumu ile başlayabilmekte, aralıklarla aile içi kriz dönemlerinde sürdürülmektedir. Bu çalışmalar hem bireysel hem de küçük gruplar halinde yürütülen oturumlarla gerçekleştirilmektedir.
D. Psikolojik danışma çalışmalarının uygulayıcısı:
- Psikolojik danışma ve rehberlik bölümü mezunları,
- Psikolog
DAVRANIŞ PROBLEMLERİNİN AZALTMA PROGRAMI
Bireysel farklılığı olan çocukların eğitim programlarındaki temel amaçlardan biri davranış problemlerin azaltılması olarak düşünülmüştür. Öğretmenlerin ve ailelerin bireysel farklılığı olan çocukların eğitim çalışmaları sırasında karşılaştıkları problem davranışı azaltılması ve yok edilebilmesi için izleyecekleri yöntem program içerisinde açıklanmaktadır. Öğretmenler ve aileler bu yazılı programı problem davranışlı bireysel farklılığı olan çocukların eğitim çalışmalarında kullanmaları için hazırlanmıştır. Bu programda uygulamalı davranış analizi yaklaşımı dikkate alınarak program hazırlanmıştır.
Programı Uygulamada Kullanılacak Yöntem ve Tekniklerle ilgili Genel Bilgiler
1. Uygulamalı davranış analizi; edimsel koşulama kuramının öne sürdüğü davranış ilkelerim kullanarak, toplumsal açıdan önemli davranışları değiştirmeyi amaçlayan yaklaşımdır.
2. Pekiştirme: Bir davranışı izleyen ve o davranışı ileride gerçekleşme olasılığım arttıran duruma pekiştirme denir. Pekiştirme olumlu ve olumsuz olmak üzere ikiye ayrılır.
Olumlu pekiştirme: bir davranışı izleyen durumda ortama bir uyaranın eklenmesiyle, o davranışın ileride yapılma olasılığının artmasıdır.
Olumsuz pekiştirme: bir davranışı izleyen durumda ortamdan bir uyaranın eklenmesiyle, davranışın ileride yapılma olasılığının artmasıdır.
a. Genel olarak pekiştireçleri iki grupta toplayabiliriz. Bunlar birincil ve ikincil pekiştireçlerdir.
Birincil pekiştireçler; biyolojik gereksinimleri karşılamaya yönelik yiyecek, içecek, oksijen gibi pekiştireçler olup her hangi bir öğrenme yaşantısına bağlı olmaksızın edinilirler.
İkincil pekiştireçler, öğrenme sonucunda edinilmiş pekiştireçlerdir. İkincil pekiştireçleri, nesnel, etkinlik, sosyal ve sembol pekiştireçler olarak dört grupta toplayabiliriz.
b. Uygun olmayan davranışları azaltmak üzere kullanılan yöntemler en ılımlıdan en az ılımlıya doğru dört düzeyde ele alınmaktadır. Bu düzeyler
1. Ayrımlı pekiştirme
2. Sönme,
3. Hoşa gitmeyen uyaranı geri çekme,
4. Hoşa gitmeyen uyaran vermedir.
- Ayrımlı pekiştirme, istenmeyen bir davranışı azaltmak için pekiştirmenin kullanılmasıdır. Ayrımlı pekiştirmenin üç türü vardır.
a. Seyrek yapılan davranışı pekiştirme,
b. Başka davranışları pekiştirme,
c. Uyuşmayan davranışı pekiştirme,
- Seyrek yapılan davranışın pekiştirilmesi uygulamasında davranışlar, gözlem süresi boyunca uygun düzeyde yapıldıklarında bireyin pekiştireç elde etmeyi; daha fazla yapıldıklarında ise pekiştireç elde edememesiyle sonuçlanır.
- Başka davranışların pekiştirilmesi uygulamasında azaltılmak istenen davranış gözlem süresi boyunca hiç yapılmadığında, gözlem süresi sonunda ilk yapılan herhangi bir olumlu davranış pekiştirilir.
- Karşıt davranışı pekiştirme uygulamasında azaltılmak istenen hedef davranışın karşıtı, o davranışla aynı anda yapılamayacak bir davranış belirlenir. Hedef davranış görmezlikten gelinirken; karşıt davranış pekiştirilir.
- Hoşa giden uyaranı çekme yöntemi iki biçimde gerçekleştirilir “Tepkinin bedeli, Mola”.
Tepkinin bedeli, uygun olmayan bir davranış sergilendiğinde, bireyin daha önce edindiği bazı pekiştireçleri yitirmesidir.
Mola, pekiştireçlerden uzakta geçirilen zaman ya da tüm pekiştireçlere bir süre verme anlamına gelmektedir.
- Hoşa gitmeyen uyaran verme yönteminde, uygun olmayan davranışı azaltmak için hoşa gitmeyen bir uyaran verilir. Hoşa gitmeyen uyaran, koşulsuz ya da koşullu olabilir.
PEKİŞTİREÇ BELİRLEME FORMU
Bu formda 13 adet etkinlik ve ödül yer almaktadır. Bu etkinlik ve ödül listesi okuma bilmeyen öğrenciye okunur öğrenci hoşuna gidenleri belirtir öğrencinin ifadesi doğrultusunda işaretlemeler yapılır. Ayrıca aynı formu öğrencinin anne ve babasından da okuyup doldurması istenir. Öğretmenin belirlenen etkinlik ve ödüllerden hangilerinin öğrencisi için pekiştireç niteliği taşıdığı sorulur öğretmenin de kanaati alındıktan sonra görüşü alınan bireylerin ortak olarak işaretledikleri etkinlik ve ödüller pekiştireç olarak belirlenir.
Öğrenci Anne-Baba Öğretmen
1- Top oynamak.
2- Bahçede dolaşmak.
3- Resim boyamak.
4- Resim yapmak.
5- Müzik dinlemek.
6- Sınıfı temizlemek.
7- Alkışlanmak.
8- Saçının okşanması.
9- Aferin, bravo süpersin... gibi sözcükler kullanılması.
10- Öykü, masal dinlemek.
11- Şarkı söylemek.
12- Öğretmenin masasını toplamak.
13- Yoklama defterini getirip, götürmek vb.
14- Yiyecekler (çikolata,bonibon, cips ........)
15-Sembollerin ( * ) kullanılması.
NOT: Öğrencinin durumuna göre etkinlik ve ödüller çeşitlendirilir.
I. PROBLEM DAVRANIŞIN BELİRLENMESİ
Bireysel farklılığı olan çocukların eğitim programlarındaki temel amaçlardan biri davranış problemlerin azaltılması olarak düşünülmüştür. Ancak davranış problemlerinin azaltılmasında öncelikle problem davranışın ne olduğu belirlenmelidir. Bu davranışlar üç grupta sınıflandırılmıştır.
1. Öğrencinin kendi kendine zarar veren davranışlar,
2. Kendiliğinden başlayan hareketler,
3. Öfke nöbetleri ve Bağırmalar
Öğrencinin kendi kendine zarar veren davranışlar: ellerini ısırma, kendi başına vurma, kendini tırmalama gibi davranışla,r yani kendisine fiziksel zarar vermekte olan davranışlar denilebilir. Bu tür davranışlar hem çocuğa fiziksel zarar vermekte, hem de anne-babaları şaşkına çevirmekte, endişelendirmektedir.
Kendiliğinden başlayan hareketler: Bu tür davranışlar, oturduğu yerde öne arkaya sallanma, kollarını çırpma, dönme, parmaklarını gözlerinin önünde hareket ettirme vb. davranışlardır.
Öfke nöbetleri ve Bağırmalar
Bu tür problem davranışların belirlenmesi ve değiştirilmesi için davranış öncesi ve davranış sonrası olaylara ilişkin bilgileri toplamak gerekir. Bunun için
1. Kişiyle görüşme
2. Önemli diğer kişilerle görüşme
3. Doğrudan gözlem ve diğer gözlem teknikleri
Kişiyle görüşme : olası problem davranışı belirleme ve kontrol edebilmek için birey . ( konuşma özelliğine sahip ve yaptıklarının farkında olan ) ile problem davranış üzerine konuşularak kaba bilgi elde edilebilir. Bu görüşmede niçin ve neden, ne ve ne zaman sorularına yanıt aranır.
Önemli diğer kişilerle görüşme: kişi ile doğrudan görüşme mümkün olmadığında ve ek bilgiler sağlanmak istendiğinde kişi için önemli diğer kişilerle ( ana- baba , kardeş ) görüşme gerçekleştirilir. Kişi ile görüşmede olduğu gibi önemli diğer kişilerle görüşmede ne zaman ve nasıl sorularına ağırlıklı olarak yer verilir.
Doğrudan gözlem ve diğer gözlem teknikleri:
Doğrudan gözlem; Değiştirilecek ve incelenecek davranışları belirlemek için çoğunlukla kullanılan yöntem kişinin davranışının doğrudan gözlemlenmesidir. Doğrudan gözlem için, anektod kaydı ve davranış kontrol listeleri uygulanır.
Anektod kaydı;Davranış kişinin davranış örüntülerinin hangi ortamlarda ve nasıl oluştuğuna ilişkin bilgi toplamak için kullanılır.
II. PROBLEM DAVRANIŞIN ORTAM- DAVRANIŞ- SONUÇ İLİŞKİSİNİ
İNCELEME
Bir problem davranışı yok etme veya azaltmada öncelikle, bir davranış için ortam – davranış- sonuç ilişkisine bakılması gerekmektedir.çünkü davranışlar kendiliğinden ortaya çıkmamakta ve oluştukları ortamlarla tanımlanabilmektedir. Bir davranışın ortaya çıkma nedenini anlayabilmek için, tek başına o davranışı incelemek yerine bu davranışa neden olan ortamı değerlendirmek gerekir. Dikkatli yapılan bir gözlem ile, olumsuz davranışın nedeni ve nasıl engellenebileceğine yönelik bilgi toplamak mümkün olacaktır. Ortam – davranış- sonuç ilişkisini incelemek için ODS analiz çizelgesi kullanılacaktır.
ODS ANALİZİ
Öğrenci :
Öğretmen :
Tarih :
Formu dolduran:
Gözlenen hedef davranışın adını yazın
Davranışın başlama zamanı
Davranışın bitiş zamanı
Davranış ortaya çıktığı zaman çocuk neredeydi?
Çocukla o sırada kim çalışıyordu?
Öğretmen ya da yardımcı öğretmen neredeydi?
Çocuğun yanında kim vardı?
Orada başka kimler vardı?
Sınıfta ya da odada genel ortam nasıldı?
(Gürültü, ısı, öğretmen tutumu vb.)
Çocuk ne yapıyordu?
( Etkinliği ve etkileşimi açıklayınız.)
Davranışın hemen öncesinde ne oldu?
(Yapılan etkinlik, etkinlik değiştirme, etkileşim, çocuktan istekler, vb. )
Çocuk ne yaptı? ( Tanımlayın )
Davranışın verdiği zararı yazın.( Arkadaşını incitti, masayı dağıttı, defterini yırttı vb...)
Davranış kime ya da neye yönelikti?
(Arkadaşına, gönüllüye, öğretmene vb..)
Davranış sonrasında ne oldu?
(Öğretmenin ve arkadaşlarının o andaki tepkileri nelerdi? )
Davranışı azaltmak ya da çocuğu yeniden yönlendirmek için ne yapıldı?
Davranışı kontrol etmek için ne yapıldı?
( Fiziksel sınırlandırma, ortam dışı bırakma, müdüre gönderme vb...)
Çocuğun bu davranışı neden sergilediğine ilişkin kendi izlenimlerinizi kısaca yazınız.
III. İŞLEVSEL DEĞERLENDİRME FORMU
Öğrenci :
Öğretmen :
Rapor Tarihi :
Değerlendiren :
DEĞERLENDİRME NEDENİ:
Öğrencinin problem davranışın sınıfın öğrenme ortamına engel olup olmadığını, çevresine ve kendisine verdiği zararı belirlemek amacıyla değerlendirme ve bu değerlendirme sonuçlarına göre problem davranışa neden olan etkenleri belirleyerek uygun tekniklerle azaltmak yada ortadan kaldırmak için değerlendirme yapılmıştır.
I.Çocuğun özellikleri
Adı-soyadı:
Doğum Tarihi:
Fiziksel görünüm :
Ailesinin özellikleri:
Anne:
Baba:
Kardeşleri:
Bulunduğu eğitim ortamı:
Akademik becerileri:
Okuma yazma becerileri;…..……..Matematik becerileri; ………Hayat bilgisi becerileri;
Resim becerileri………Müzik becerileri;………….Beden eğitimi becerileri;…………
Uyumsal davranışlar:
Sosyal beceriler; ………….Özbakım becerileri;……………İletişim becerileri;………..
Sağlık ve güvenlik; …………….Ev yaşamı;………….Toplumsal yaşama katılım;
İş becerileri; ……………
Psikolojik özellikleri:
II. Problem davranışların değerlendirilmesi
A) Davranışın tanımı
1. Davranışın gözlenebilir ve ölçülebilir ifadelerle tanımlanması
2. Davranışın topografyası ( davranışın neye benzediğinin, davranışı ortaya çıkaran, yordama mızı sağlayan davranışların tanımlanması)
3. Davranışın sıklığı/süresi:.
………………..
B) Davranışın tehlike düzeyinin belirlenmesi
1. Çocuğa zararı: davranışın çocuğun öğrenmesi, kişiler arası ilişkileri, sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinin belirlenmesi
2. Diğerlerine zararı: Davranışın öğrenme ortamı, diğerlerinin öğrenmesi, kişiler arası ilişkileri ve sağlıklarına zararları
3. Çevreye zararı: Davranıştan öğrenme ortamı ne kadar zarar görüyor? Ne kadar süreyle kaç kişi davranıştan olumsuz etkileniyor?
C. Davranışın öyküsü: Davranış ne kadar süredir devam ediyor?
D. Davranışı Azaltmak Yada Ortadan Kaldırmak İçin Daha Önce ve Şimdi Kullanılan Yöntemler ve Bu Yöntemlerin Davranış Üzerindeki Etkileri
III. Problem Davranışın İşlevsel Analizi
A. Davranışın Ortaya çıkmasına /yol açan olaylar yada değişkenler;
B. Çevresel analiz
Ortamda bulunan kişiler:……………….Çocuğun beklentileri: ………………
Materyallerin Özellikleri:…………….Oturma düzeni:……………..Günlük program:…….
Sınıf yapısı: ……….Öğretim Teknikleri:…………….
C. Davranış Öncesi: Davranışın ortaya çıkmasını anlamamıza yardım edecek, davranıştan hemen önce belirlenen etkinlik, kişi, görev veya durumları belirleyin.
D. Davranışın Sonuç / sonrası: Davranışa diğerlerinin tepkileri, davranışın fark etmeden pekiştirilmesine yol açabilecek, daha önceden kullanılan yöntemlerin ve davranışa verilen tepkileri yazınız.
E. Kişisel Duygusal Faktörler:Problem davranış üzerinde etkili olabilecek tanı, çocuğun başarı düzeyi, kişilik özellikleri yada öğrenme tercihlerini açıklayın.
F. Ortamdaki Diğer Kişiler ve Programı Uygulayacak Kişinin Özellikleri; yeterlilikleri ve zayıf yönlerini açıklayın.
G. Sonuç; sizce davranışın çocuk için işlevi ve iletişimine ilişkin rolünü belirtin.
IV. PROBLEM DAVRANIŞ İÇİN OLUMLU DAVRANIŞ DESTEĞİ PLANI
Öğrenci :
Programı uygulayan :
Program Tarihi :
1. Problem Davranışın Tanımlanması:
A.Tanım:
B.Davranış öncesi:
C.Davranışı Ortaya Çıkaran Değişkenler:
D.Sıklığı,Yüzdesi:
2.Uygun Alternatif Davranışın Tanımı:
A.Tanım:
B.Öğretme Stratejileri:
3.Çevresel Düzenlemeler:
A. Daha Uygun ve Bağımsız Olabilmesi İçin Gerekli Becerileri Yazın
B. Çocuğun Kızgınlığını Azaltabilecek, Öfkesini Kontrol Edebilecek, Hoşgörüsünü Arttırabilecek, Baş etme Becerilerini Belirleyin ve Yazın
C. Sınıf-Okul Düzenlemeleri:Çocuğun fiziksel ortamı ya da kişiler arası çevresinde yapabileceğiniz değişiklikleri yazın.
4. Öğretim
A. Pekiştireçler: Çocuk için önemli pekiştireçleri yazın.
B.Pekiştireç Tarifesi:
5.Yöntem: Problem davranış için seçtiğiniz yöntemi ( sonuçları / tepkileri ) yazın.
6.Kayıt Tutma: Gelişimi izleyebilmek için hangi veri toplama yöntemini kullanacağınızı yazın ve veri toplama formunu ekleyiniz.
7.Uygulayacak Kişi: Programı kimler uygulayacak
A. PROĞRAMIN GENEL AMAÇLARI
1- Çocuğunu tanıması, kabullenmesi ve çocuğuyla uyum içinde yaşamasının sağlamak.
2- Ailenin toplumla uyum içerisinde yaşamasını sağlamak.
3- Çocuğunun eğitimine kendine güven ve bağımsızlık duygusunun gelişmesinde, sosyalleşmesinde Rehabilitasyon Merkeziyle işbirliği yapmasını sağlamak.
4- Rehabilitasyon Merkeziyle iş birliği yaparak Rehabilitasyon Merkezinde uygulanan Eğitim Öğretim Programım evde desteklemek, pekiştirmek.
5- Engelli çocuğa sahip diğer ailelerle tanışması, kaynaşması aynı amaç, sorun ve çözüm yolları üzerinde işbirliği sağlayarak yalnız olmadığım hissetmesini, rahatlamasını, sağlamak.
B. AİLE EĞİTİM PROGRAMININ UYGULANMASI
1- Program uzman personel tarafından hazırlanır. Sorumlu müdür tarafından onaylanır ve uygulaması sağlanır.
2- Uzaman personel tarafından özürlünün bireysel gelişimi, eğitimi- öğretim çalışmaları ve evde yapılacak pekiştirme içerikli aile eğitimi programı bireysel gelişimi, programı bireysel oturumlarda velilere uygulamalı olarak anlatılır.
C. AİLE EĞİTİMİNİ UYGULAYACAK PERSONELİN NİTELİĞİ
Özel eğitim Meslek elemanları, Sosyal Hizmet Uzmanları, Psikolojik Rehberlik ve Danışma bölümü mezunları tarafından uygulanacaktır.
D. AİLELERLE YAPILACAK ÇALIŞMALAR
1. Aile Eğitim Çalışmaları
2. Psikolojik Danışma Çalışmaları
AİLE EĞİTİMİ
Bireyin günlük yaşama uyum sağlaması, tamamen bağımsız ya da çevresine en az bağımlı olarak yaşayabilmesi, toplumda aktif bir birey olması, yetersizliğin birey üzerindeki etkilerini en aza indirgenmesi ile mümkündür. Bu da çocuğun gereksinimlerini temel alan eğitim programlarının hazırlanması ve çocuğa en yakın kurum olan ailenin, yetersizliğin ortaya çıkardığı problemlerle baş etmesi ile mümkün olabilmektedir. Bu nedenle özürlü çocuğu olan anne-babalara uzmanlar tarafından destek vermek amacıyla iki tür çalışma yapmak planlanmıştır. Bunlar;
1. Anne -Baba Eğitim Çalışması
2. Psikolojik Danışma Çalışmaları
Aile Eğitimi; Aile için hazırlanan ve zihinsel engelli çocuğun akademik, sosyal, kişisel bakım ve becerilerine ilişkin durum ve gelişmesi olası hedef ve amaçları açıklayan uygulanmasında aileye yardımcı olan ailenin bir bütün olarak sosyal çevreye uyumunu destekleyen programdır. Bu programın uygulanmasında aşağıda yer alan ilkeler temel alınacaktır.
1- Aile eğitimi, özel eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır.
2- Aile eğitimine öğrencinin eğitimiyle birlikte başlanır.
3- Her aile çocuğun engel derecesine bakılmazsızın Aile eğitiminden yararlanır.
4- Aile bütünlüğünü esas kabul ederek Aile Eğitimi bütün aile bireylerini hedef alır.
5- Aile eğitim hizmetleri çocuğun ve Ailenin özellikleri dikkate alınarak hazırlanır ve uygulanır.
6- Aile eğitimi çocuğun eğitimiyle kesintisiz devam eder.
7- Aile eğitiminde aileye ilişkin özel durum ve olaylarda gizlilik esastır.
8- Aile eğitimi programına katılmada gönüllülük esastır.
9- Yapılacak anket sonucunda ailelerin istek ve ihtiyaçlarına göre saat ve gün belirlenerek bireysel ve grup eğitimleri yapılacaktır.
AİLE EĞİTİM ÇALIŞMALARI
Anne – Babaların eğitim çalışmalarında aşağıda açıklanan konularla ilgili çalışma yapılması planlanmıştır.
1. Engel gruplarının tanıtılması
- Engel gurubunun genel özellikleri.
- Engel gurubunun kişisel özellikleri.
- Engel gurubun fiziksel psikolojik özellikleri
- Engel gurubun psikolojik özellikleri
- Engel gurubun eğitimsel özellikleri
- Engelli çocuğun teşhisi ve tanılanması
1. Özel eğitime muhtaç çocukların eğitim ilkeleri, eğitim hakları ve sorumlulukları
Toplumda engelli çocuklara karşı kalıp yargıları ve engelli olarak etkilemeyi kişilik benlik tasarımına karşı aileyi bilgilendirme,
Özürlülere yasanın tanıdığı haklar ve yüklediği sorumluluklar hakkında aileyi bilgilendirmek.
Aileye özel eğitime muhtaç çocuğa hizmet veren kurumları ve bu kurumlarda görevli olan personelin ne tür hizmetler vereceğini anlatmak.
Rehabilitasyon merkezi tarafından çocuk için hazırlanan eğitim öğretim sosyalleşme programının velisinin takibini ve uygulamasını sağlamak,
Ailelere özürlü çocuğuyla sağlıklı iletişim kurmanın yolları ve önemini anlatmak
Engelli çocuğun olumsuz davranışlarının saptanması ve ortadan kaldırılması üzere rehabilitasyon merkezi ile işbirliği içinde çalışmanın öneminin anlatılması
Anne-babaların Beceri öğretebilmeleri için
- Edimsel öğrenme tekniklerini
- Davranış değiştirme yöntemlerinin öğretilmesi
Anne-babaların Çocuğu daha iyi kontrol edebilmeleri için;
Çocuğun davranışlarını gözlemlemeyi
Olumlu ve olumsuz davranışlarla ilgili sistemli veri toplamayı
Çevreyi düzenlemeyi
Ödüllendirme tekniklerini kullanarak çocuğun davranışlarını değiştirmeyi öğretmek
Aileye çevrenin kötü şartlarını düzeltme iyi şartlarda geliştirme ve çevrenin imkanlarından daha çok yararlanma imkanlarını kavratma,
Ailelere özürlü çocukların farklı olduğu ve bu yüzden beklentilerinin farklılıkları doğrultusunda olması gerektiğini bireysel eğitim programları hazırlayarak anlatmak ve evde destek sistemi ile uygulamalara katılmalarını sağlamak
Aile ziyaretleri yapılarak özürlü çocuğu doğal ortamda incelenmesini sağlamak.
Zihinsel engelli çocuğun eğitimi ve olumlu davranış durumları kazandırma ve devamlılığını sağlamada anne ve babalar arası tutarlılık, eşgüdüm ve dayanışmanın sağlanması
Aile eğitim programının nasıl yürütüleceği ve programın önemi konusunda açıklamalarda bulunmak.
2. PSİKOLOJİK DANIŞMA ÇALIŞMALARI
A- Psikolojik danışma çalışmalarının gerekliliği:
Ailelerle yapılan çalışmalarda özürlü çocuğun aile üzerindeki etkileri incelenmiş, anne babaların bu duruma uyum sağlayıncaya kadar bir çok aşamadan geçtikleri, inkar, kaygı, şok, korku, kızgınlık gibi duyguları yaşadıkları, sıklıkla kendilerini çocuklarının durumlarından sorumlu tutukları ve bir çok anne babanın suçluluk duydukları ifade ettikleri gözlemlenmiştir.bazı anne babaların çocuğun problemleri ile baş etme yöntemleri nedeni ile bir çok toplum tarafından eleştirildikleri, bir çok anne babanın da içinde yaşadığı toplumun özürlü bireylere karşı olumsuz tutumlarına paralel olarak kendi özürlü çocuklarına karşı olumsuz tutum içinde oldukları görülmüştür. Çocuğun yetersizliklerinin ortaya çıkması, bunun sonucunda özürlü tanısı alması ile anne babalar hem kendi duyguları ile baş etmek hem de toplumun özürlü bireylere karşı olumsuz tutumlarıyla karşı karşıya gelmek zorunda kalmaktadırlar. Bu nedenle özürlü çocuğun doğumuyla bir çok yeni durumla karşılaşan ailenin özürlü çocuğa karşı duygu ve tutumlarını, toplumun özürlü çocuk ve ailesine karşı tutumlarına uygun çözümler geliştirebilmek amacıyla psikolojik danışma çalışmaları yapılmaktadır.
B. Psikolojik danışma çalışmalarının amacı:
1. Psikolojik danışma çalışmalarının temel amacı anne babaların kendi davranışları ile ilgili dinamikler yada içsel faktörleri keşfetmesini sağlamaktır.
2. Ailedeki olumsuz tutum ve duyguların değiştirilmesi.
3. Ailenin olumsuz tutum ve duyguların değiştirilerek özürlü çocuğun daha iyi kabullenilmesini sağlamak.
4. Ailenin kendi duygularıyla yüz yüze gelmelerini sağlamak.
5. Benzer özellikte çocuğu olan anne babaların duygu düşünce ve tepkilerini anlayabilmelerini sağlamak.
6. Çocuklarıyla ilgili beklenti ve duygularını paylaşarak problemlerine gerçekçi çözümler üretebilmek.
7. Anne babaların depresyon ve stres yaşama risklerini azaltmak.
8. Anne babaların kendilerini daha yeterli hissetmelerini sağlamaktır.
C. Psikolojik danışma çalışmalarının uygulanması:
Bu çalışmalar,özürlü bebeğin hemen doğumu ile başlayabilmekte, aralıklarla aile içi kriz dönemlerinde sürdürülmektedir. Bu çalışmalar hem bireysel hem de küçük gruplar halinde yürütülen oturumlarla gerçekleştirilmektedir.
D. Psikolojik danışma çalışmalarının uygulayıcısı:
- Psikolojik danışma ve rehberlik bölümü mezunları,
- Psikolog
DAVRANIŞ PROBLEMLERİNİN AZALTMA PROGRAMI
Bireysel farklılığı olan çocukların eğitim programlarındaki temel amaçlardan biri davranış problemlerin azaltılması olarak düşünülmüştür. Öğretmenlerin ve ailelerin bireysel farklılığı olan çocukların eğitim çalışmaları sırasında karşılaştıkları problem davranışı azaltılması ve yok edilebilmesi için izleyecekleri yöntem program içerisinde açıklanmaktadır. Öğretmenler ve aileler bu yazılı programı problem davranışlı bireysel farklılığı olan çocukların eğitim çalışmalarında kullanmaları için hazırlanmıştır. Bu programda uygulamalı davranış analizi yaklaşımı dikkate alınarak program hazırlanmıştır.
Programı Uygulamada Kullanılacak Yöntem ve Tekniklerle ilgili Genel Bilgiler
1. Uygulamalı davranış analizi; edimsel koşulama kuramının öne sürdüğü davranış ilkelerim kullanarak, toplumsal açıdan önemli davranışları değiştirmeyi amaçlayan yaklaşımdır.
2. Pekiştirme: Bir davranışı izleyen ve o davranışı ileride gerçekleşme olasılığım arttıran duruma pekiştirme denir. Pekiştirme olumlu ve olumsuz olmak üzere ikiye ayrılır.
Olumlu pekiştirme: bir davranışı izleyen durumda ortama bir uyaranın eklenmesiyle, o davranışın ileride yapılma olasılığının artmasıdır.
Olumsuz pekiştirme: bir davranışı izleyen durumda ortamdan bir uyaranın eklenmesiyle, davranışın ileride yapılma olasılığının artmasıdır.
a. Genel olarak pekiştireçleri iki grupta toplayabiliriz. Bunlar birincil ve ikincil pekiştireçlerdir.
Birincil pekiştireçler; biyolojik gereksinimleri karşılamaya yönelik yiyecek, içecek, oksijen gibi pekiştireçler olup her hangi bir öğrenme yaşantısına bağlı olmaksızın edinilirler.
İkincil pekiştireçler, öğrenme sonucunda edinilmiş pekiştireçlerdir. İkincil pekiştireçleri, nesnel, etkinlik, sosyal ve sembol pekiştireçler olarak dört grupta toplayabiliriz.
b. Uygun olmayan davranışları azaltmak üzere kullanılan yöntemler en ılımlıdan en az ılımlıya doğru dört düzeyde ele alınmaktadır. Bu düzeyler
1. Ayrımlı pekiştirme
2. Sönme,
3. Hoşa gitmeyen uyaranı geri çekme,
4. Hoşa gitmeyen uyaran vermedir.
- Ayrımlı pekiştirme, istenmeyen bir davranışı azaltmak için pekiştirmenin kullanılmasıdır. Ayrımlı pekiştirmenin üç türü vardır.
a. Seyrek yapılan davranışı pekiştirme,
b. Başka davranışları pekiştirme,
c. Uyuşmayan davranışı pekiştirme,
- Seyrek yapılan davranışın pekiştirilmesi uygulamasında davranışlar, gözlem süresi boyunca uygun düzeyde yapıldıklarında bireyin pekiştireç elde etmeyi; daha fazla yapıldıklarında ise pekiştireç elde edememesiyle sonuçlanır.
- Başka davranışların pekiştirilmesi uygulamasında azaltılmak istenen davranış gözlem süresi boyunca hiç yapılmadığında, gözlem süresi sonunda ilk yapılan herhangi bir olumlu davranış pekiştirilir.
- Karşıt davranışı pekiştirme uygulamasında azaltılmak istenen hedef davranışın karşıtı, o davranışla aynı anda yapılamayacak bir davranış belirlenir. Hedef davranış görmezlikten gelinirken; karşıt davranış pekiştirilir.
- Hoşa giden uyaranı çekme yöntemi iki biçimde gerçekleştirilir “Tepkinin bedeli, Mola”.
Tepkinin bedeli, uygun olmayan bir davranış sergilendiğinde, bireyin daha önce edindiği bazı pekiştireçleri yitirmesidir.
Mola, pekiştireçlerden uzakta geçirilen zaman ya da tüm pekiştireçlere bir süre verme anlamına gelmektedir.
- Hoşa gitmeyen uyaran verme yönteminde, uygun olmayan davranışı azaltmak için hoşa gitmeyen bir uyaran verilir. Hoşa gitmeyen uyaran, koşulsuz ya da koşullu olabilir.
PEKİŞTİREÇ BELİRLEME FORMU
Bu formda 13 adet etkinlik ve ödül yer almaktadır. Bu etkinlik ve ödül listesi okuma bilmeyen öğrenciye okunur öğrenci hoşuna gidenleri belirtir öğrencinin ifadesi doğrultusunda işaretlemeler yapılır. Ayrıca aynı formu öğrencinin anne ve babasından da okuyup doldurması istenir. Öğretmenin belirlenen etkinlik ve ödüllerden hangilerinin öğrencisi için pekiştireç niteliği taşıdığı sorulur öğretmenin de kanaati alındıktan sonra görüşü alınan bireylerin ortak olarak işaretledikleri etkinlik ve ödüller pekiştireç olarak belirlenir.
Öğrenci Anne-Baba Öğretmen
1- Top oynamak.
2- Bahçede dolaşmak.
3- Resim boyamak.
4- Resim yapmak.
5- Müzik dinlemek.
6- Sınıfı temizlemek.
7- Alkışlanmak.
8- Saçının okşanması.
9- Aferin, bravo süpersin... gibi sözcükler kullanılması.
10- Öykü, masal dinlemek.
11- Şarkı söylemek.
12- Öğretmenin masasını toplamak.
13- Yoklama defterini getirip, götürmek vb.
14- Yiyecekler (çikolata,bonibon, cips ........)
15-Sembollerin ( * ) kullanılması.
NOT: Öğrencinin durumuna göre etkinlik ve ödüller çeşitlendirilir.
I. PROBLEM DAVRANIŞIN BELİRLENMESİ
Bireysel farklılığı olan çocukların eğitim programlarındaki temel amaçlardan biri davranış problemlerin azaltılması olarak düşünülmüştür. Ancak davranış problemlerinin azaltılmasında öncelikle problem davranışın ne olduğu belirlenmelidir. Bu davranışlar üç grupta sınıflandırılmıştır.
1. Öğrencinin kendi kendine zarar veren davranışlar,
2. Kendiliğinden başlayan hareketler,
3. Öfke nöbetleri ve Bağırmalar
Öğrencinin kendi kendine zarar veren davranışlar: ellerini ısırma, kendi başına vurma, kendini tırmalama gibi davranışla,r yani kendisine fiziksel zarar vermekte olan davranışlar denilebilir. Bu tür davranışlar hem çocuğa fiziksel zarar vermekte, hem de anne-babaları şaşkına çevirmekte, endişelendirmektedir.
Kendiliğinden başlayan hareketler: Bu tür davranışlar, oturduğu yerde öne arkaya sallanma, kollarını çırpma, dönme, parmaklarını gözlerinin önünde hareket ettirme vb. davranışlardır.
Öfke nöbetleri ve Bağırmalar
Bu tür problem davranışların belirlenmesi ve değiştirilmesi için davranış öncesi ve davranış sonrası olaylara ilişkin bilgileri toplamak gerekir. Bunun için
1. Kişiyle görüşme
2. Önemli diğer kişilerle görüşme
3. Doğrudan gözlem ve diğer gözlem teknikleri
Kişiyle görüşme : olası problem davranışı belirleme ve kontrol edebilmek için birey . ( konuşma özelliğine sahip ve yaptıklarının farkında olan ) ile problem davranış üzerine konuşularak kaba bilgi elde edilebilir. Bu görüşmede niçin ve neden, ne ve ne zaman sorularına yanıt aranır.
Önemli diğer kişilerle görüşme: kişi ile doğrudan görüşme mümkün olmadığında ve ek bilgiler sağlanmak istendiğinde kişi için önemli diğer kişilerle ( ana- baba , kardeş ) görüşme gerçekleştirilir. Kişi ile görüşmede olduğu gibi önemli diğer kişilerle görüşmede ne zaman ve nasıl sorularına ağırlıklı olarak yer verilir.
Doğrudan gözlem ve diğer gözlem teknikleri:
Doğrudan gözlem; Değiştirilecek ve incelenecek davranışları belirlemek için çoğunlukla kullanılan yöntem kişinin davranışının doğrudan gözlemlenmesidir. Doğrudan gözlem için, anektod kaydı ve davranış kontrol listeleri uygulanır.
Anektod kaydı;Davranış kişinin davranış örüntülerinin hangi ortamlarda ve nasıl oluştuğuna ilişkin bilgi toplamak için kullanılır.
II. PROBLEM DAVRANIŞIN ORTAM- DAVRANIŞ- SONUÇ İLİŞKİSİNİ
İNCELEME
Bir problem davranışı yok etme veya azaltmada öncelikle, bir davranış için ortam – davranış- sonuç ilişkisine bakılması gerekmektedir.çünkü davranışlar kendiliğinden ortaya çıkmamakta ve oluştukları ortamlarla tanımlanabilmektedir. Bir davranışın ortaya çıkma nedenini anlayabilmek için, tek başına o davranışı incelemek yerine bu davranışa neden olan ortamı değerlendirmek gerekir. Dikkatli yapılan bir gözlem ile, olumsuz davranışın nedeni ve nasıl engellenebileceğine yönelik bilgi toplamak mümkün olacaktır. Ortam – davranış- sonuç ilişkisini incelemek için ODS analiz çizelgesi kullanılacaktır.
ODS ANALİZİ
Öğrenci :
Öğretmen :
Tarih :
Formu dolduran:
Gözlenen hedef davranışın adını yazın
Davranışın başlama zamanı
Davranışın bitiş zamanı
Davranış ortaya çıktığı zaman çocuk neredeydi?
Çocukla o sırada kim çalışıyordu?
Öğretmen ya da yardımcı öğretmen neredeydi?
Çocuğun yanında kim vardı?
Orada başka kimler vardı?
Sınıfta ya da odada genel ortam nasıldı?
(Gürültü, ısı, öğretmen tutumu vb.)
Çocuk ne yapıyordu?
( Etkinliği ve etkileşimi açıklayınız.)
Davranışın hemen öncesinde ne oldu?
(Yapılan etkinlik, etkinlik değiştirme, etkileşim, çocuktan istekler, vb. )
Çocuk ne yaptı? ( Tanımlayın )
Davranışın verdiği zararı yazın.( Arkadaşını incitti, masayı dağıttı, defterini yırttı vb...)
Davranış kime ya da neye yönelikti?
(Arkadaşına, gönüllüye, öğretmene vb..)
Davranış sonrasında ne oldu?
(Öğretmenin ve arkadaşlarının o andaki tepkileri nelerdi? )
Davranışı azaltmak ya da çocuğu yeniden yönlendirmek için ne yapıldı?
Davranışı kontrol etmek için ne yapıldı?
( Fiziksel sınırlandırma, ortam dışı bırakma, müdüre gönderme vb...)
Çocuğun bu davranışı neden sergilediğine ilişkin kendi izlenimlerinizi kısaca yazınız.
III. İŞLEVSEL DEĞERLENDİRME FORMU
Öğrenci :
Öğretmen :
Rapor Tarihi :
Değerlendiren :
DEĞERLENDİRME NEDENİ:
Öğrencinin problem davranışın sınıfın öğrenme ortamına engel olup olmadığını, çevresine ve kendisine verdiği zararı belirlemek amacıyla değerlendirme ve bu değerlendirme sonuçlarına göre problem davranışa neden olan etkenleri belirleyerek uygun tekniklerle azaltmak yada ortadan kaldırmak için değerlendirme yapılmıştır.
I.Çocuğun özellikleri
Adı-soyadı:
Doğum Tarihi:
Fiziksel görünüm :
Ailesinin özellikleri:
Anne:
Baba:
Kardeşleri:
Bulunduğu eğitim ortamı:
Akademik becerileri:
Okuma yazma becerileri;…..……..Matematik becerileri; ………Hayat bilgisi becerileri;
Resim becerileri………Müzik becerileri;………….Beden eğitimi becerileri;…………
Uyumsal davranışlar:
Sosyal beceriler; ………….Özbakım becerileri;……………İletişim becerileri;………..
Sağlık ve güvenlik; …………….Ev yaşamı;………….Toplumsal yaşama katılım;
İş becerileri; ……………
Psikolojik özellikleri:
II. Problem davranışların değerlendirilmesi
A) Davranışın tanımı
1. Davranışın gözlenebilir ve ölçülebilir ifadelerle tanımlanması
2. Davranışın topografyası ( davranışın neye benzediğinin, davranışı ortaya çıkaran, yordama mızı sağlayan davranışların tanımlanması)
3. Davranışın sıklığı/süresi:.
………………..
B) Davranışın tehlike düzeyinin belirlenmesi
1. Çocuğa zararı: davranışın çocuğun öğrenmesi, kişiler arası ilişkileri, sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinin belirlenmesi
2. Diğerlerine zararı: Davranışın öğrenme ortamı, diğerlerinin öğrenmesi, kişiler arası ilişkileri ve sağlıklarına zararları
3. Çevreye zararı: Davranıştan öğrenme ortamı ne kadar zarar görüyor? Ne kadar süreyle kaç kişi davranıştan olumsuz etkileniyor?
C. Davranışın öyküsü: Davranış ne kadar süredir devam ediyor?
D. Davranışı Azaltmak Yada Ortadan Kaldırmak İçin Daha Önce ve Şimdi Kullanılan Yöntemler ve Bu Yöntemlerin Davranış Üzerindeki Etkileri
III. Problem Davranışın İşlevsel Analizi
A. Davranışın Ortaya çıkmasına /yol açan olaylar yada değişkenler;
B. Çevresel analiz
Ortamda bulunan kişiler:……………….Çocuğun beklentileri: ………………
Materyallerin Özellikleri:…………….Oturma düzeni:……………..Günlük program:…….
Sınıf yapısı: ……….Öğretim Teknikleri:…………….
C. Davranış Öncesi: Davranışın ortaya çıkmasını anlamamıza yardım edecek, davranıştan hemen önce belirlenen etkinlik, kişi, görev veya durumları belirleyin.
D. Davranışın Sonuç / sonrası: Davranışa diğerlerinin tepkileri, davranışın fark etmeden pekiştirilmesine yol açabilecek, daha önceden kullanılan yöntemlerin ve davranışa verilen tepkileri yazınız.
E. Kişisel Duygusal Faktörler:Problem davranış üzerinde etkili olabilecek tanı, çocuğun başarı düzeyi, kişilik özellikleri yada öğrenme tercihlerini açıklayın.
F. Ortamdaki Diğer Kişiler ve Programı Uygulayacak Kişinin Özellikleri; yeterlilikleri ve zayıf yönlerini açıklayın.
G. Sonuç; sizce davranışın çocuk için işlevi ve iletişimine ilişkin rolünü belirtin.
IV. PROBLEM DAVRANIŞ İÇİN OLUMLU DAVRANIŞ DESTEĞİ PLANI
Öğrenci :
Programı uygulayan :
Program Tarihi :
1. Problem Davranışın Tanımlanması:
A.Tanım:
B.Davranış öncesi:
C.Davranışı Ortaya Çıkaran Değişkenler:
D.Sıklığı,Yüzdesi:
2.Uygun Alternatif Davranışın Tanımı:
A.Tanım:
B.Öğretme Stratejileri:
3.Çevresel Düzenlemeler:
A. Daha Uygun ve Bağımsız Olabilmesi İçin Gerekli Becerileri Yazın
B. Çocuğun Kızgınlığını Azaltabilecek, Öfkesini Kontrol Edebilecek, Hoşgörüsünü Arttırabilecek, Baş etme Becerilerini Belirleyin ve Yazın
C. Sınıf-Okul Düzenlemeleri:Çocuğun fiziksel ortamı ya da kişiler arası çevresinde yapabileceğiniz değişiklikleri yazın.
4. Öğretim
A. Pekiştireçler: Çocuk için önemli pekiştireçleri yazın.
B.Pekiştireç Tarifesi:
5.Yöntem: Problem davranış için seçtiğiniz yöntemi ( sonuçları / tepkileri ) yazın.
6.Kayıt Tutma: Gelişimi izleyebilmek için hangi veri toplama yöntemini kullanacağınızı yazın ve veri toplama formunu ekleyiniz.
7.Uygulayacak Kişi: Programı kimler uygulayacak
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)